Lipcowe posiedzenie Rady Legislacyjnej „Rzeczpospolitej” poświęcone było problemom biurokracji i rozproszonych kompetencji, które skutecznie blokują realizację wielkich inwestycji w Polsce. Business Centre Club reprezentował Łukasz Bernatowicz – prezes Związku Pracodawców BCC.
Eksperci zgodnie wskazali, że konieczne jest uchwalenie jednej ramowej ustawy, która uprości i ujednolici procedury dla inwestycji o znaczeniu strategicznym. Potrzebna jest także koncentracja wiedzy i doświadczenia w zakresie takich projektów oraz spójna, długofalowa strategia państwa – odporna na zmiany polityczne. Dotychczasowe rozwiązania oparte na tzw. specustawie nie zdały egzaminu.
Jak podkreśla „Rzeczpospolita”, nadmiar przepisów – często sprzecznych ze sobą – oraz braki w wykwalifikowanej kadrze urzędniczej stanowią poważną barierę dla realizacji wielkich przedsięwzięć infrastrukturalnych, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju kraju.
– Budowa elektrowni jądrowej, portów lotniczych czy kolei dużych prędkości to nie fantazje, ale wręcz konieczność, jeśli Polska chce pozostać w gronie rozwiniętych państw Europy i świata.
Członkowie Rady Legislacyjnej zwrócili uwagę, że obecne rozdrobnienie przepisów tworzy chaos prawny – każda duża inwestycja wymaga dziś osobnych procedur i indywidualnych decyzji. Zamiast tego potrzebna jest jednolita ustawa ramowa, przewidująca uproszczone postępowanie oraz możliwość wydawania zintegrowanych pozwoleń – obejmujących kwestie budowlane, środowiskowe, administracyjne etc.– w ramach jednej decyzji.
– Aby inwestorzy nie byli w trakcie realizacji wielkich projektów zaskakiwani biurokratycznymi przeszkodami, konieczna jest zmiana obowiązującego prawa budowlanego, które nie przystaje do skali i charakteru megaprojektów – podkreślił Łukasz Bernatowicz, prezes ZP BCC.
Eksperci wskazali również, że polska ustawa ramowa dotycząca inwestycji mogłaby rozwiązać szereg problemów natury biurokratycznej, w tym przewlekłość i bezwład decyzyjny niektórych organów administracji. Przyspieszeniu procesu inwestycyjnego mogłoby też służyć opracowanie kodeksu dobrych praktyk w zakresie realizacji dużych projektów.
Rada Legislacyjna rekomenduje powołanie zespołu ekspertów, który – bazując na tym kodeksie – wspierałby organy administracji publicznej w sprawnym podejmowaniu decyzji.
Wśród dodatkowych propozycji znalazły się zmiany w przepisach o zamówieniach publicznych. Eksperci postulują zwiększenie niezależności Urzędu Zamówień Publicznych – m.in. poprzez nadanie mu uprawnienia do wydawania wiążących interpretacji przepisów.
Członkowie Rady podkreślają również, że nowe regulacje oraz praktyka ich stosowania powinny promować udział polskich firm w realizacji krajowych inwestycji – również tych największych. To warunek budowy silnego zaplecza technologicznego i gospodarczego kraju.
– Konieczna jest zmiana ustrojowej pozycji Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych – i to nie tylko w kontekście megaprojektów. Obecnie reprezentuje on wyłącznie stronę zamawiającą, co nie sprzyja polskim wykonawcom. Tymczasem z realizacji zamówienia publicznego powinni być zadowoleni wszyscy uczestnicy procesu – nie tylko państwo – podkreślił Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich. – Stanowisko Prezesa UZP powinno być kadencyjne, a jego rola bardziej niezależna i strategiczna – dodaje.
