Na jakim etapie znajduje się Polska we wdrażaniu polityki migracyjnej? Jak wpłynie on na polski biznes? Co z różnorodnością na rynku pracy? To tylko niektóre z pytań, z którymi zmierzyli się prelegenci debaty “Polityka migracyjna”, która odbyła się w ramach XVII edycji Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Partnerem tegorocznej sesji była Grupa T2S.
Migracja stała się problemem globalnym, który niesie za sobą liczne obawy społeczne. Konieczność regulacji napływu obcokrajowców do państw europejskich, zmotywowała Komisję Europejską do przyjęcia w 2024 roku unijnego paktu o migracji i azylu. Rok po zatwierdzeniu dokumentu temat wciąż jest gorący, o czym świadczy liczna publiczność, zgromadzona na debacie “Polityka migracyjna” w czasie tegorocznego Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
W debacie moderowanej przez Karolinę Zbytniewską – redaktorkę naczelną EURACTIV Polska zasiedli:
• Maciej Duszczyk – podsekretarz stanu, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
• Renata Wozba – prezes zarządu, Grupa T2S
• Małgorzata Kopka-Piątek – dyrektorka Programu Polityki Europejskiej i Migracyjnej, Instytut Spraw Publicznych
• Andrzej Kubisiak – zastępca dyrektora, Polski Instytut Ekonomiczny
• Anna Papka – dyrektorka ds. relacji korporacyjnych i wpływu, McDonald’s Polska
• Rafał Rogala – Senior Manager EY, ekspert do spraw migracji w People Advisory Services Tax, EY Polska
• Michał Solecki – prezes zarządu, Worksol Group
Polska ocena polityki migracyjnej
Dyskusja rozpoczęła się od pytania do podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji prof. Macieja Duszczyka, który został zapytany o implementację polityki migracyjnej w Polsce oraz jej ocenę. Podsekretarz stanu podkreślił, że pakt migracyjny to zestawienie dziesięciu aktów prawnych, których wdrożenie nie zapewni Polsce bezpieczeństwa. Wiceminister zauważył również, że Polska posiada własne przepisy dotyczące m.in. zawieszenia prawa do azylu, a rząd obecnie pracuje nad diagnozą sytuacji. Strategia ma powstać pod koniec roku, a jej następstwem ma być właśnie polityka migracyjna.
Biznes jest podzielony
W dalszej części rozmowy prowadząca skierowała pytanie o ocenę polityki migracyjnej rządu oraz jej znaczenie dla rodzimego biznesu.
Anna Papka – dyrektorka ds. relacji korporacyjnych i wpływu, McDonald’s Polska podkreśliła między innymi, że cudzoziemcy w dużej mierze napędzają polską gospodarkę. Zauważyła, że McDonald’s Polska zatrudnia przedstawicieli aż 40 krajów. Każdy z nich jest zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, co zdaniem dyrektor jest doskonałym początkiem dla osób, poszukujących w Polsce legalnego zatrudnienia.
Głos zabrał również Rafał Rogala – Senior Manager EY, ekspert do spraw migracji w People Advisory Services Tax, EY Polska, który zwrócił uwagę na fakt, że dużym problemem w legalizacji pobytu, a co za tym idzie również zatrudnienia napływających do Polski cudzoziemców jest skuteczność działania urzędów. Zauważył, że dla biznesu, który jest otwarty na zatrudnianie obcokrajowców poszukujących pracy kluczową rolę odgrywa jakość procedur i stabilność regulacyjna.
W debacie wybrzmiał również palący problem starzejącego się społeczeństwa oraz niedoboru pracowników. Podkreślone zostało, że już w chwili obecnej brakuje 200 tys. par rąk do pracy. To kolejny problem, do którego w swojej wypowiedzi odniosła się Prezes Zarządu Grupy T2S – Renata Wozba: Coraz więcej firm otwiera się na zatrudnienie pracowników z zagranicy, co jest widoczne m.in. w branży logistycznej i przemysłowej. Niedobór pracowników mocno odbija się na biznesie, który by funkcjonować zatrudnia obcokrajowców, regulując tym samym problem migracyjny. Każdy zatrudniony pracownik wymaga legalizacji zatrudnienia, jednak wciąż problemem jest funkcjonowanie urzędów, zwłaszcza wojewódzkich, gdzie czas ustawowy nie jest przez nie respektowany. Wielu pracowników musi czekać na urzędową zgodę na podjęcie pracy, często nie mając środków do życia. Wówczas podejmują oni nielegalną pracę, zasilając szarą strefę. Stają przed trudnym wyborem – legalnego zatrudnienia czy wręcz walki o przetrwanie.
Prezes Wozba zauważyła konieczność właściwej oceny samego zjawiska migracji. Wśród cudzoziemców, którzy starają się nielegalnie przekroczyć granicę wielokrotnie znajdują się osoby, podróżujące w celu znalezienia legalnej pracy. Bardzo często są to ekspaci, których wiedza i doświadczenie mogłaby zostać wykorzystana w firmach działających na terenie Polski. Najczęściej jednak podejmują oni zatrudnienie na stanowiskach o wiele niższych niż ich kompetencje. Warto pamiętać, że legalnie zatrudnieni pracownicy przyczyniają się do zwiększania podaży i konsumpcji, a także napędzają gospodarkę odprowadzając podatki lub opłacają składki np. zdrowotne. Cudzoziemcy poszukujący zatrudnienia wypełniają również luki kadrowe, zwłaszcza w tych branżach, w których praca jest wymagająca i ciężka. Wielokrotnie są też postrzegani jako konkurencja, która zajmuje miejsce rodzimym pracownikom, przez co bywają szykanowani.
Wiele osób wciąż stosuje mowę nienawiści w odniesieniu do cudzoziemców. W raporcie Grupy T2S “Rasizm ma wiele twarzy” widocznie wybrzmiewa problem dyskryminacji zagranicznych pracowników. Zarzuca się im m.in. zajmowanie miejsc pracy, które powinny być dedykowane Polakom. Paradoks sytuacyjny wygląda jednak tak, że ci nie chcą podejmować się takich obowiązków, gdyż te często wymagają ciężkiej pracy zmianowej – dodała prezes Wozba.
Z kolei Andrzej Kubisiak – zastępca dyrektora, Polski Instytut Ekonomiczny zwrócił uwagę słuchaczy na potrzebę właściwego odniesienia się do problemu demograficznego Polski. Jego zdaniem nie jest możliwe wypełnienie luki obcokrajowcami, a taki scenariusz byłby dla kraju nieopłacalny.
W dyskusji wziął również udział Michał Solecki – prezes zarządu, Worksol Group, który zgodził się z prezes Wozbą co do faktu, że wiele prac, wykonywanych w Polsce przez obcokrajowców nie interesuje naszych rodaków. Zauważył również, że jest to już problem globalny. Podkreślił także, że mowa nienawiści i hejt stały się codziennością i coraz częściej są one wykorzystywane jako narzędzie do oceniania migrantów, a rozmowy o migracji przyjmują też formę zastraszania i manipulacji, zakrzywiające jej prawdziwy obraz.
Dyskusje na temat polityki migracyjnej zakończyła Małgorzata Kopka-Piątek – dyrektorka Programu Polityki Europejskiej i Migracyjnej, Instytut Spraw Publicznych, która podkreśliła, że państwa członkowskie starają się odnaleźć sprawdzoną formę ochrony przed migrantami. Wprowadzają ochronę granic, jednak nie są to systemy w pełni szczelne. Brakuje również dyskusji publicznej na ten temat, gdyż choć zarówno partie prawicowe, jak i lewicowe widzą niedociągnięcia unijnej dyrektywy, wciąż brakuje konstruktywnej krytyki i rozwiązań, które w pełni lub w dużej mierze zabezpieczą sytuację i pozycję Polski.
Uczestnicy debaty pod patronatem Grupy T2S “Polityka migracyjna” dokonali nie tylko analizy działań rządu RP, ale także podjęli próbę poszukiwania rozwiązań, które wesprą biznes i pozwolą unormować sytuację. Podejmowane działania wciąż są jednak niewystarczające, gdyż w obliczu niestabilnej sytuacji gospodarczej pojawia się szereg pytań, które w większości pozostają bez odpowiedzi. Koniecznością jest więc dialog publiczny oraz większa świadomość, którą można osiągnąć poprzez wzmożoną edukację. Być może to właśnie zrozumienie podłoża i złożoności problemu wesprze budowę takiej strategii migracyjnej państwa, która zabezpieczy zarówno biznes, jak i społeczeństwo.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że Polska wciąż boryka się z brakiem spójności w kwestii migracji. Państwo implementuje doraźne działania związane z polityką migracyjną, zamiast wdrożyć rozwiązania systemowe. Te z kolei powinny zostać oparte na trzech kluczowych filarach:
• bezpieczeństwie narodowym i reakcji na próbę nielegalnego przekraczania granic,
• współpracy opartej na dialogu z biznesem, który umożliwi wprowadzenie właściwych regulacji na rynku pracy,
• polityce integracyjnej, na podstawie której państwo zapewni migrantom, którzy chcą żyć i podjąć legalne zatrudnienie na terenie Polski pełne wsparciem w poznaniu, zrozumieniu i dostosowaniu się do norm, przepisów i obyczajów obowiązujących w kraju.
Wdrożenie tych czynników umożliwia zbudowanie efektywnej strategii migracyjnej, która uwzględni potrzeby społeczności i biznesu, a także ureguluje i uszczelni granice, zapewniając bezpieczeństwo państwa.
O Grupie T2S
T2S to grupa spółek specjalizujących się w obsłudze Klientów w dwóch wiodących obszarach zatrudnienia, outsoursingu pracowniczym oraz outsourcingu procesowym.
Nasz model biznesowy opiera się przede wszystkim na zaufaniu i profesjonalnym podejściu do potrzeb Klienta. Działamy w oparciu o wysokie standardy i zdobyte doświadczenie na przestrzeni kilkunastu lat. Stąd pozwalamy sobie na odpowiednie podejście do potrzeb Naszych Klientów, którzy coraz częściej oczekują nieszablonowej jakości obsługi powierzonych Grupie T2S projektów.
Jesteśmy otwarci i pełni zaangażowania, dlatego z sukcesem podejmujemy się nawet najbardziej skomplikowanych projektów. Zaufało nam wiele firm, liderów z branży logistycznej i przemysłowej.
