Prawo zobowiązuje coraz więcej organizacji do obowiązkowego raportowania wyników pozafinansowych. Unijne i krajowe przepisy determinują prowadzenie poprawnej sprawozdawczości pod rygorem kar finansowych. Warto wiedzieć w tym temacie więcej, aby prowadzić biznes w zgodzie z przepisami.

Czym jest ESG i dlaczego staje się kluczowe dla biznesu?

W ostatnich latach ESG (Environmental, Social, Governance) stało się kluczowym elementem strategii rozwoju wielu przedsiębiorstw. ESG to zestaw standardów niefinansowych, które pozwalają ocenić wpływ działalności firmy na środowisko naturalne (E), relacje społeczne i prawa pracowników (S) oraz ład korporacyjny (G). Wdrożenie zasad ESG nie jest dziś tylko wyrazem odpowiedzialności społecznej – staje się wymogiem prawnym, elementem polityki inwestycyjnej i warunkiem udziału w globalnym łańcuchu dostaw.

Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność przygotowania się do gromadzenia, analizowania i raportowania danych, które jeszcze kilka lat temu nie były uwzględniane w corocznych sprawozdaniach. ESG staje się integralną częścią codziennego zarządzania firmą i planowania długoterminowego rozwoju.

Kogo obejmuje obowiązek raportowania ESG? Dyrektywa CSRD i projekt OMNIBUS

Unijna dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która weszła w życie w 2023 roku, stanowi przełom w zakresie obowiązków sprawozdawczych przedsiębiorstw. Nowe przepisy wprowadzają obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju nie tylko dla największych korporacji, ale także dla dużych firm prywatnych i – w dalszej kolejności – dla niektórych MŚP.

Terminarz wdrożenia CSRD:

• Od 1 stycznia 2024: duże spółki już objęte dyrektywą NFRD (notowane, banki, instytucje finansowe zatrudniające ponad 500 osób).
• Od 1 stycznia 2025: wszystkie duże przedsiębiorstwa spełniające przynajmniej 2 z 3 kryteriów: średnioroczne zatrudnienie > 250 osób, przychody netto > 50 mln euro, suma aktywów > 25 mln euro.
• Od 1 stycznia 2026: małe i średnie spółki giełdowe (z możliwością przesunięcia obowiązku o 2 lata).

W lutym 2025 roku Komisja Europejska przedstawiła projekt OMNIBUS, który przewiduje uproszczenie obowiązków raportowania, zwłaszcza dla mniejszych firm. Proponowane zmiany zakładają, że obowiązek ten obejmie wyłącznie firmy zatrudniające powyżej 1000 pracowników, a dla wielu MŚP raportowanie pozostanie fakultatywne. Tym samym, zgodnie z przewidywaniami, ponad 80% firm pierwotnie planowanych do objęcia raportowaniem może zostać z tego obowiązku zwolnionych.

Jakie są konsekwencje braku raportowania ESG?

Choć zmiany legislacyjne mogą oznaczać mniejsze obciążenia dla części przedsiębiorstw, to firmy objęte obowiązkiem raportowania muszą liczyć się z konsekwencjami niewywiązania się z tego obowiązku:

• Sankcje administracyjne nakładane przez organy nadzoru,
• Trudności w pozyskiwaniu finansowania – coraz więcej banków i inwestorów analizuje dane ESG,
• Ryzyko utraty kontraktów – szczególnie w relacjach B2B z dużymi podmiotami objętymi raportowaniem,
• Spadek zaufania klientów i partnerów biznesowych.

Jak przygotować firmę do raportowania ESG – opisowo i praktycznie

Przygotowanie firmy do raportowania ESG to proces, który warto rozłożyć na etapy. Pierwszym krokiem jest diagnoza obecnej sytuacji – czyli tzw. analiza luk. Pozwala ona ocenić, które dane są już dostępne w organizacji, a które trzeba będzie dopiero pozyskać.

Kolejnym etapem jest wybór odpowiednich standardów raportowania. Dla firm objętych CSRD obowiązkowe są standardy ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Pozostałe mogą korzystać m.in. z GRI, TCFD lub raportowania wewnętrznego.

Firmy powinny również określić kluczowe wskaźniki (KPI), które będą raportowane – mogą to być np. dane dotyczące emisji gazów cieplarnianych, zużycia zasobów, rotacji pracowników, liczby godzin szkoleń czy wypadków przy pracy.

Następnie konieczne jest wdrożenie systemu gromadzenia i zarządzania danymi – może to być prosty arkusz Excel lub zaawansowane narzędzie informatyczne. Równie ważna jest edukacja pracowników – dział HR, dział finansów i compliance muszą dobrze rozumieć swoje zadania i odpowiedzialności.

W końcu – warto sięgnąć po wsparcie ekspertów. Firmy doradcze, kancelarie prawne i specjaliści ds. zrównoważonego rozwoju oferują kompleksowe wsparcie przy wdrażaniu systemu ESG.

Firmy z flotami pojazdów a ESG – co musisz wiedzieć

Jednym z istotnych obszarów raportowania ESG – szczególnie w branżach logistycznych, transportowych czy handlowych – jest zarządzanie flotą pojazdów. Emisja CO₂, zużycie paliwa, efektywność energetyczna oraz bezpieczeństwo kierowców to kluczowe wskaźniki środowiskowe i społeczne. W firmach, których zasadnicza część biznesu opiera się o flotę pojazdów służbowych, aż 50% emisji CO2 może pochodzić właśnie z tego obszaru operacji.

Firmy posiadające flotę powinny już teraz:

• monitorować przebieg i zużycie paliwa,
• analizować styl jazdy kierowców (ecodriving),
• inwestować w pojazdy niskoemisyjne lub elektryczne,
• stosować systemy telematyczne do gromadzenia i raportowania danych ESG.

W tym kontekście rozwiązania takie jak platforma Cartrack Polska stają się nieocenionym narzędziem wspierającym raportowanie ESG – umożliwiają one zbieranie danych w czasie rzeczywistym, automatyczne generowanie raportów oraz integrację z systemami zarządzania flotą i ERP. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą nie tylko spełniać wymogi regulacyjne, ale także efektywnie zarządzać emisjami i optymalizować koszty operacyjne.

Aktualizacje regulacyjne: mechanizm „Stop-the-clock”

W odpowiedzi na rosnące obciążenia regulacyjne dla przedsiębiorstw, Unia Europejska wprowadziła w kwietniu 2025 roku mechanizm „Stop-the-clock”, mający na celu opóźnienie wdrożenia kluczowych przepisów dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju. Mechanizm ten jest częścią szerszego pakietu legislacyjnego „Omnibus”, który ma na celu uproszczenie i dostosowanie wymogów raportowych do realiów biznesowych.​

Czym jest mechanizm „Stop-the-clock”?

Mechanizm „Stop-the-clock” to inicjatywa Unii Europejskiej mająca na celu opóźnienie wdrożenia kluczowych przepisów dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju. Wprowadzony w kwietniu 2025 roku, mechanizm ten stanowi odpowiedź na rosnące obciążenia regulacyjne dla przedsiębiorstw i jest częścią szerszego pakietu legislacyjnego „Omnibus”, który ma na celu uproszczenie i dostosowanie wymogów raportowych do realiów biznesowych.​

Dlaczego wprowadzono mechanizm „Stop-the-clock”?

Wprowadzenie mechanizmu „Stop-the-clock” wynikało z licznych sygnałów od przedsiębiorstw i organizacji branżowych, które wskazywały na trudności w spełnieniu nowych, kompleksowych wymogów raportowych w krótkim czasie. W szczególności obawy dotyczyły:​

• Braku wystarczających zasobów i narzędzi do gromadzenia i analizy danych ESG.
• Ryzyka utraty konkurencyjności w porównaniu z firmami spoza UE, które nie są objęte podobnymi regulacjami.
• Potrzeby dostosowania wewnętrznych procesów i systemów informatycznych do nowych standardów raportowania.​

Dodatkowo, wprowadzenie mechanizmu „Stop-the-clock” pozwala instytucjom unijnym na przeprowadzenie konsultacji i ewentualne wprowadzenie dalszych uproszczeń w ramach pakietu „Omnibus”, takich jak podniesienie progów kwalifikacyjnych dla obowiązku raportowania czy ograniczenie liczby wymaganych wskaźników.​

Konsekwencje dla przedsiębiorstw

Dla firm objętych obowiązkiem raportowania ESG mechanizm „Stop-the-clock” oznacza:​

• Dodatkowy czas na przygotowanie się do nowych wymogów, w tym na wdrożenie odpowiednich systemów i procesów.
• Możliwość lepszego zrozumienia i dostosowania się do standardów raportowania, takich jak ESRS.
• Szansę na skorzystanie z ewentualnych uproszczeń wprowadzanych w ramach pakietu „Omnibus”.​

Mechanizm „Stop-the-clock” daje przedsiębiorstwom cenny czas na przygotowanie się do nowych realiów raportowania zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie tego okresu na odpowiednie dostosowanie się do przyszłych wymogów może przynieść firmom korzyści w postaci lepszej reputacji, zwiększonego zaufania interesariuszy i przewagi konkurencyjnej.

ESG jako szansa, a nie tylko obowiązek.

ESG to nie chwilowa moda ani kosztowna regulacja. To sposób na:

• zwiększenie wartości firmy,
• poprawę relacji z inwestorami i klientami,
• redukcję ryzyk regulacyjnych i środowiskowych,
• innowacyjność i konkurencyjność w perspektywie długoterminowej.

Firmy, które zaczną świadomie wdrażać standardy ESG, szybciej dostosują się do zmian prawnych, zyskają przewagę na rynku i zbudują trwałą reputację odpowiedzialnego przedsiębiorcy – zwłaszcza jeśli włączą w ten proces nowoczesne narzędzia cyfrowe, takie jak telematyka flotowa.

Autor: Dział Doradztwa i Analiz Rynkowych Cartrack Polska

Po więcej informacji zapraszamy na www.magazyn.cartrack.pl lub do Całodobowego Biura Obsługi Klienta Cartrack Polska: 666 202 000