Przedsiębiorcy reprezentujący przemysł, zwłaszcza branże energochłonne, a także pozostali przedsiębiorcy działający w Polsce w sferze produkcji i usług, są wysoce zaniepokojeni sytuacją na rynku gazu ziemnego i LNG związaną z drożejącymi nośnikami energii. W szczególnie trudnej sytuacji znalazły się małe i średnie firmy, które nie maja wystarczających rezerw finansowych.
Zdaniem Rady Przedsiębiorczości, rząd powinien opracować dla przedsiębiorstw program osłonowy, który obejmie zarówno przedsiębiorców jak również ich dostawców energii i gazu. Od momentu rozpoczęcia wojny w Ukrainie sytuacja na rynku gazu jest bardzo niestabilna, istnieje bardzo duże ryzyko, że będzie się jeszcze zaostrzać ze względu na konsekwencje wojny w Ukrainie oraz potencjalne odcięcie gazu dostaw przez Rosję do krajów Unii Europejskiej. Jednocześnie przedsiębiorcy z niepokojem obserwują galopującą inflację – kwietniowy odczyt inflacji producenckiej PPI to ponad 23% – nadchodzi krytyczny czas dla każdej branży w Polsce. W szczególności niepokoi sytuacja branż, które mają szczególny wpływ na dalszy rozwój inflacji, m.in w branży nawozów, która wykorzystuje duże ilości gazu. Spadek podaży nawozów, wywinduje ceny żywności, co będzie wzmacniać wzrost inflacji.
W stosunku do cen w 2020 roku obserwujemy wzrost cen gazu przekraczające kilkaset procent przy bardzo dużej zmienności cen na rynku hurtowym. To są bezprecedensowe wzrosty, zarówno jeśli chodzi o ich skalę, jak i krótki okres, w którym mają one miejsce. W wielu branżach z uwagi na stosowaną technologię gaz stanowi znaczną część kosztów wytwarzania. Tak szybko rosnące ceny nośników energii oznaczają drastyczny wzrost kosztów produkcji i uniemożliwiają dostosowanie się przedsiębiorstw do zaistniałej sytuacji. Stanowi to bezpośrednie zagrożenie dla kontynuacji ich dalszej działalności, a tym samym istnienia miejsc pracy.
Należy podkreślić, że kraje członkowskie Unii Europejskiej podejmują działania ochronne wobec krajowego przemysłu produkcyjnego i sektora usług. W przypadku braku takich działań w Polsce wzrost cen gazu powoduje znaczny spadek konkurencyjności krajowych wyrobów względem coraz działalności konkurencji, która otrzymuje pomoc państwa. Konsekwencją braku konkurencyjności polskich wyrobów będzie załamanie sprzedaży na rynku krajowym i rynkach Unii Europejskiej, a co za tym idzie zatrzymanie procesów produkcyjnych, redukcja zatrudnienia i zahamowanie rozwoju rodzimego przemysłu.
Najczęściej o podwyżkach cen gazu słyszymy w kontekście rachunków płaconych przez gospodarstwa domowe. Tymczasem po stronie producentów mamy do czynienia z problemem o znacznie większej skali i o skutkach przekładających się na funkcjonowanie całej gospodarki narodowej. Dalsza działalność przedsiębiorstw nie będzie możliwa bez bardzo znaczących podwyżek cen produktów. Nawet jeśli niektóre firmy mogą sobie pozwolić na czasowe ponoszenie strat, na pewno nie poradzą sobie z problemem braku płynności. W konsekwencji może to doprowadzić do masowego zamykania produkcji i likwidacji miejsc pracy.
Rząd powinien wypracować tarczę dla firm chroniącą – choć w części – przed dramatycznymi skutkami wzrostu cen gazu. Tarcza powinna obejmować formułę rekompensaty do płaconych cen gazu przez odbiorców przemysłowych i biznesowych. Ponadto tarcza powinna w trybie pilnym należy ułatwiać dostęp do finasowania bankowego, które pozwoliłoby ustabilizować sytuację w przedsiębiorstwach. W grę mogłyby wchodzić np. kredyty preferencyjne z gwarancjami skarbu państwa lub inne instrumenty realizowane przez BGK czy PFR. Takie rozwiązania pozwoliłyby na łatwiejsze i szybsze podejmowanie decyzji w sprawie uruchomienia wsparcia płynnościowego. Należy jednocześnie wskazać na potrzebę wsparcia finansowego dostawców energii i gazu, aby nie przenosili całości zwiększonego ryzyka związanego z dramatycznie niestabilną sytuacją na rynku hurtowym energii i gazu na odbiorców. W innym wypadku dostawcy będą próbowali zaostrzyć politykę kredytową względem odbiorców, co niektórzy przedsiębiorcy już dzisiaj doświadczają ze strony niektórych dostawców kontrolowanych przez Skarb Państwa.. Jest to, w związku z rosnącym ryzykiem rynkowym dla wielu branż, nieakceptowalne. Nie wyobrażamy sobie sytuacji, w której podmioty kontrolowane przez Państwo mogą działać na niekorzyść i wbrew interesom polskich przedsiębiorstw.
Deklarujemy merytoryczne wsparcie przy pracach nad rozwiązaniami osłonowymi dla firm.
