Ożóg Irena
Dzisiaj w Sejmie pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, który Rada Ministrów przyjęła w marcu. W projekcie są przepisy dotyczące tzw. klauzuli obejścia prawa podatkowego. Zdaniem BCC, już istniejące w polskich ustawach o podatku dochodowym klauzule czynią zadość oczekiwaniom Komisji Europejskiej zawartym w Zaleceniach z 6 grudnia 2012 r. w sprawie agresywnego planowania podatkowego [C(2012)8806]. Nie ma więc powodu do dalszego mnożenia klauzul, które prowadzą do przeregulowania systemu podatkowego.
Z punktu widzenia przedsiębiorcy:
Klauzula ma przeciwdziałać unikaniu przez firmy opodatkowania, tzn. uniemożliwić dokonywanie sztucznych i niemających uzasadnienia gospodarczego czynności, za pomocą których próbowałyby ominąć przepisy i osiągnąć korzyści podatkowe.
Zawarte w projekcie zapisy pozostawiają zbyt wysoki poziom uznaniowości dla urzędników fiskusa w ocenie charakteru restrukturyzacji biznesu, a więc czy dana czynność podatnika, np. transakcja została podjęta przede wszystkim lub tylko i wyłącznie w celu obniżenia podatku.
Zagrożeniem jest również szeroki zakres przedmiotowy – klauzula ma obejmować, poza podatkiem VAT, wszystkie pozostałe podatki centralne i kluczowe podatki samorządowe; tymczasem Zalecenia Komisji Europejskiej z 6 grudnia 2012 r. w sprawie agresywnego planowania podatkowego [C(2012)8806] ograniczają się do podatków typu dochodowego.
BCC zwraca również uwagę na to, że:
1. W ustawach o podatku dochodowym mamy już cztery „małe klauzule” (dywidendowa, restrukturyzacyjna, w zakresie obrotu papierami wartościowymi i w obszarze transfer pricing); klauzule te są kluczowe dla zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania dochodu, ale praktycznie – z niewiadomych powodów – nie są stosowane przez organy podatkowe. Tymczasem wprowadza się kolejne obostrzenia, w gruncie rzeczy pozwalające na zatykanie licznych luk w prawie podatkowym, a nie na zapobieganie praktykom obchodzenia przepisów podatkowych (zamiast straszyć przedsiębiorców ogólną klauzulą należałoby systematycznie podnosić jakość i kompletność prawa podatkowego).
2. Ubytki we wpływach podatku dochodowego będące skutkiem tzw. optymalizacji podatkowej były głównie spowodowane wykorzystywaniem luk w prawie podatkowym, a wiele z nich już usunięto (np. wyeliminowanie z obrotu spółki komandytowo-akcyjnej używanej jako wehikuł podatkowy w związku z luką w zasadach opodatkowania wspólników takiej spółki, opodatkowanie spółek zagranicznych – tzw. CFC – uzyskujących dochody pasywne, opodatkowanie zysków spółek kapitałowych odłożonych na kapitałach spółek w razie przekształcenia tych spółek w spółkę osobową; kolejne zmiany, np. opodatkowanie agio, są zapowiedziane).
Dlatego, proponujemy nie mnożyć przepisów restrykcyjnych dla przedsiębiorców, lecz wykorzystać w praktyce już obowiązujące klauzule. W ten sposób Polska nie tylko ma szansę zdecydowanie ograniczyć nieopodatkowane transfery dochodu za granicę i zwiększyć wpływy podatkowe do budżetu, ale także prewencyjnie oddziaływać na przedsiębiorców rozważających wykorzystywanie przepisów prawa do istotnego zmniejszania swoich zobowiązań podatkowych wobec państwa poprzez takie działania biznesowe, których zasadniczym celem są oszczędności podatkowe. Ważne znaczenie ma tu profesjonalne przygotowanie kontroli przez administrację podatkową opartych o znajomość realiów biznesowych, a nie wykorzystujących przede wszystkim uznanie administracyjne.
Istniejące w polskich ustawach o podatku dochodowym klauzule czynią zadość oczekiwaniom Komisji Europejskiej zawartym w Zaleceniach z 6 grudnia 2012 r. w sprawie agresywnego planowania podatkowego [C(2012)8806]. Nie ma więc powodu do dalszego mnożenia klauzul.
