· Dobiegły końca konsultacje publiczne projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) na indywidualne konta emerytalne.
· Przy realizacji założeń dotyczących partycypacji w opcji docelowej (Indywidualne Konto Emerytalne) stopa zastąpienia z obowiązkowej części systemu emerytalnego spadnie na skutek pobrania opłaty przekształceniowej i odpływu środków z OFE do IKE. Środki te nie będą miały wpływu na ustalenie świadczenia z systemu publicznego, będą natomiast uwzględniane w kontekście ustalania prawa do emerytury minimalnej.
· Operacja ta zmniejszy zasób środków, które każdy uczestnik będzie posiadał na swoim koncie w ramach bazy do wyliczenia świadczenia emerytalnego i znajdzie odzwierciedlenie w bardzo niskich stopach zastąpienia. Trudno takie rozwiązania nazwać zwiększającymi bezpieczeństwo finansowe uczestników.
Ustawodawca oczekuje zwiększenia skłonności Polaków do budowania dodatkowych oszczędności w ramach dobrowolnych wpłat do Specjalistycznych Funduszy Inwestycyjnych Otwartych (SFIO), finansowanych z dochodów po opodatkowaniu, ponieważ nie ma możliwości podziału składki na ubezpieczenie emerytalne między subkonto a IKE (w SFIO). Założenie o dodatkowych wpłatach na IKE może być nadmiernie optymistyczne ze względu ma zakończenie procesu wprowadzane w tym roku (PPK), które już będą stanowić dodatkowe obciążenie dochodów obywateli.
Jeżeli wariant pierwszy wykorzystania środków z OFE ma być narzędziem służącym podniesieniu zaufania Polaków do systemu emerytalnego, to rozwiązanie takie powinno zostać bardzo mocno spopularyzowane w przekazach medialnych, z pełnym wyjaśnieniem zasad i konsekwencji tego rozwiązania. Sam automatyzm realizowanego scenariusza nie wystarczy.
Należy również zastanowić się i ewentualnie przygotować odpowiednie regulacje prawne dla możliwości skorzystania z tego rozwiązania przez tych uczestników systemu emerytalnego, którzy już wcześniej zdecydowali o przeniesieniu całości środków do ZUS.
Nie podlega dyskusji, że cała akcja związana z utworzeniem Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) i zachęcanie do prywatnego oszczędzania na cele emerytalne może przyczynić się do fali wzrostów na GPW.
Zagadnienia wymagające powtórnej analizy, zmiany bądź uzupełnienia.
1. Termin na dokonanie wyboru przez uczestników OFE między 1 czerwca 2021 a 2 sierpnia 2022 r. jest nieadekwatny z uwagi na okres wakacyjny i zbyt krótki czas na podjęcie decyzji, konieczna jest większa elastyczność czasowa. Ponadto, zmiany systemowe należy raczej wprowadzać w terminach kolejnego okresu rozliczeniowego, najlepiej z początkiem roku.
2. Należy uelastycznić możliwości lokacyjne TFI w zakresie nabywania akcji emitentów funkcjonujących w GPW i wykonywania z nich praw w wolumenie przekraczającym 10%, tak aby domyślnie wpłynąć na ograniczenia ryzyka tzw. nadpodaży akcji krajowych spółek.
3. W grupach kapitałowych, które posiadają obecne TFI i PTE, w przypadku decyzji właścicielskiej o połączeniu, należy maksymalnie uprościć procedury formalne, tak aby połączenie się przebiegło sprawnie.
4. Opłaty za zarządzanie aktywami w PPK oraz IKE/IKZE powinny być zrównane, także z uwagi na fakt, iż SFIO z OFE, będą siłą rzeczy przez dłuższy okres czasu miały akcyjny charakter, ze schodzeniem wieloletnim na poziomie 2,5% rocznie. Obecny poziom zaangażowania OFE w akcje porusza się w korytarzu 73-79% i jego obniżanie będzie wymagało uwagi i staranności.
Uwagi szczegółowe w załączeniu
Opinia BCC do projektu ustawy w związku z przeniesieniem środków z OFE na IKE
Dodatkowy komentarz:
Dorota Dula
ekspertka BCC ds. ubezpieczeń i planów emerytalnych
przedstawicielka BCC w Radzie Konsultacyjnej ws. Pracowniczych Planów Kapitałowych przy PFR
tel. 501 469 679
e-mail: dorota.dula@bcc.org.pl
dr Wojciech Nagel
ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych
minister ds. ubezpieczeń społecznych w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
tel. 601 329 181
e-mail: wojciech.nagel@bcc.org.pl
Kontakt dla mediów:
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl
