Gospodarczy Gabinet Cieni BCC przygotował raport dotyczący IV kwartału 2021 r. z dziedziny: ŚRODOWISKO NATURALNE.

RYSZARD PAZDAN
minister środowiska Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

Uczestnik prac i członek Komitetu Monitorującego Programy Operacyjne nowej perspektywy finansowej 2014-2020, członek szeregu polskich i zagranicznych stowarzyszeń zawodowych, m.in. Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego, Air & Waste Management Association. Założyciel i prezes firmy ATMOTERM SA. Autor wielu publikacji i ekspertyz dotyczących m.in. gospodarki cyrkulacyjnej, zmian klimatu, emisji zanieczyszczeń, oddziaływań na środowisko, zarządzania informacjami środowiskowymi. Ekspert BCC ds. polityki środowiskowej państwa.

Tel. 661 426 679, e-mail: ryszard.pazdan@bcc.org.pl

REKOMENDACJE DLA RZĄDU

Ocena działania rządu w obszarze środowiskowym za IV kwartał br. jest dosyć ograniczona z uwagi na stosunkowo małą aktywność administracji zarówno rządowej, jak i samorządowej w tym zakresie. Większość istotnych szczególnie negatywnych przypadków związana była z konsekwencjami zdarzeń z ubiegłych kwartałów, jak np. ciągnąca się od wielu miesięcy sprawa Worka Turoszowskiego, a dokładnie wyjątkowo nieudolnych transgranicznych uzgodnień między Polską a Czechami dot. funkcjonowania kopalni węgla brunatnego. Za tę niefrasobliwość od 20 września mamy naliczaną przez TSUE karę w wysokości 0,5 mln € dziennie. Prowadzone w IV kwartale negocjacje po zmianach odpowiedzialnych członków rządu niewiele w tym zakresie zmieniły.

Zupełnie nowym zjawiskiem był, począwszy od III kwartału, wysyp pozwów sądowych polskich obywateli za zaniedbania rządu w sprawach klimatycznych, które zdaniem skarżących powodują konkretne szkody w działalności gospodarczej. Głównie są to właściciele lasów, ekologicznych gospodarstw rolnych oraz gospodarstw agroturystycznych.

Z mieszanymi, raczej negatywnymi uczuciami, można odebrać demonstracyjny atak polskiego rządu w końcówce ubiegłego roku na funkcjonujący od dekady system handlu emisjami gazów cieplarnianych tzw. ETS. Z mieszanymi, ponieważ od połowy ubiegłego roku projekt reformy tego systemu leży w Brukseli i nasz rząd miał realne możliwości wpłynięcia na jego kształt, z czego niestety nie skorzystał. Godne uwagi jest również i to, że tylko na przestrzeni ostatnich dwóch lat rząd zarobił na ETS-sie niemal 40 mld zł i oczywiście ciśnie się pytanie, ile z tej kwoty przeznaczono na redukcje zanieczyszczeń oraz ile na ograniczenie negatywnego wpływu ETS na polską gospodarkę. Bez wątpienia powinien być on systematycznie reformowany chociażby w celu większej skuteczności w redukowaniu gazów cieplarnianych, jednak przede wszystkim w wyniku strategicznych prac analitycznych, a nie politycznych.

PODSUMOWANIE DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ RZĄDU

Pozytywy:

Prezydent podpisał ustawę o dodatku osłonowym wypłacanym z budżetu państwa przez gminy dla gospodarstw o dochodach niższych od 1500 zł/osobę/m lub indywidualnych osób o dochodach poniżej 2100 zł. Dodatek ma ograniczyć negatywne skutki rosnących cen energii, gazu i żywności. Obejmie ok. 7 mln gospodarstw na kwotę ok. 4 mld. zł.

Godnym uwagi jest uchwalenie w grudniu ustawy o rekompensatach dla gmin w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych w 2018 r. Obejmie ok. 200 gmin na kwotę ponad 0,5 mld zł.

Za znaczący sukces polskiego rządu (ale i francuskiego) w III i IV kw. ub. roku należy uznać interwencje w sprawie zaliczenia energetyki gazowej i jądrowej jako tzw. źródeł zielonych i włączenia ich do taksonomii Unii Europejskiej kwalifikującej inwestycje wspierające zrównoważony rozwój. Wprawdzie UE opracowała projekt dokumentu nowej taksonomii uwzględniający te zmiany, bardzo zresztą krytykowane przez rząd niemiecki i organizacje ekologiczne, jednak wydaje się bardzo prawdopodobne, że w styczniu takie prawo zostanie uchwalone. Dla Polski będzie to niezwykle korzystna zmiana, ponieważ właśnie taki scenariusz transformacji energetycznej przewiduje uchwalona przez Radę Ministrów Polityka Energetyczna Państwa. Właściwym krokiem, mając na uwadze transformację energetyczną państwa, było powołanie rządowego pełnomocnika ds. bezpieczeństwa energetycznego odpowiedzialnego za aktualizację strategicznych dokumentów rządowych związanych z bezpieczeństwem oraz funkcjonowaniem sektora energetycznego.

Zagrożenia:

Niezmiennie oczekujemy zakończenia negatywnych i destrukcyjnych dla polskiej gospodarki bezproduktywnych manipulacji praworządnością powodujących narastanie na niespotykaną do tej pory skalę konfliktów z organami UE co w konsekwencji bez wątpienia powoduje istotne ograniczenia lub znaczne opóźnienia w wykorzystaniu zarówno nowych funduszy spójności jak i programu odbudowy, bez których Polska nie jest w stanie dokonać skutecznej transformacji systemu energetycznego.

Raport Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC – ŚRODOWISKO NATURALNE

Kontakt:

Mirosław Kasprzak
rzecznik BCC
tel. 608 529 504
e-mail: miroslaw.kasprzak@bcc.pl