Trwają prace nad projektem ustawy Prawo Działalności Gospodarczej (PDG), która ma zastąpić obowiązującą od 2004 roku ustawę o Swobodzie Działalności Gospodarczej i stać się punktem odniesienia dla przedsiębiorców i organów państwa stosujących prawo gospodarcze. Pod koniec lutego, w Business Centre Club, odbyło się specjalne posiedzenie Konwentu BCC z udziałem wiceministra gospodarki Mariusza Haładyja, dotyczące nowej regulacji.* BCC, którego eksperci uczestniczyli w konsultacjach projektowanych przez Ministerstwo Gospodarki założeń do ustawy, popiera proponowane zmiany i rekomenduje propozycje rozwiązań do projektu ustawy.
Poniżej prezentujemy oczekiwania BCC wobec projektu ustawy PDG:
- Preambuła nie powinna mówić o „dążeniu”. Preambuła powinna ustanawiać cel i określać ducha ustawy: „Uznając doniosłość konstytucyjnej zasady społecznej gospodarki rynkowej opartej na wolności działalności gospodarczej, a także zasady zrównoważonego rozwoju, celem określenia jasnych, prostych, przejrzystych reguł działania oraz współpracy organów administracji i przedsiębiorców…”
- Należy objąć zakresem ustawy PDG nowelizacje ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenia prawa oraz wprowadzić przepisy o tzw. metrykach dokumentów, które uczynią powołana ustawę wykonalną. W obecnym stanie prawnym stopień zabezpieczenia funkcjonariuszy praktyczne uniemożliwia dochodzenie odpowiedzialności. Należy odstąpić od nadmiernych warunków nałożenia kar i zastąpić je rezultatami wewnętrznych postępowań wyjaśniających. Należy również wprowadzić zasady metryk dokumentów tak, aby uniemożliwić anonimowość podejmowania decyzji. W opinii przedsiębiorców, nowelizacja ta stanowiłaby istotny krok zabezpieczający możliwość efektywnego stosowania PDG w przyszłości.
- W zakresie kontroli BCC składa propozycje, aby: kontrole doraźne prowadzone były tylko w sytuacji udokumentowanej i konkretnie określonej potrzeby. Dokumentacja taka winna być dostępna w celu weryfikacji i ewentualnego późniejszego zaskarżenia o niezasadne kontrole. Przedsiębiorca winien mieć możliwość odwołania się od decyzji organu w sprawie podjęcia kontroli doraźnej. W sądach administracyjnych należałoby stworzyć więc uproszczoną procedurę dla postępowań w tej materii – co wymaga równoległych zmian prawnych i organizacyjnych dla sądów administracyjnych. Szybkie rozstrzygnięcia dotyczące zasadności kontroli zniechęciłyby organy do prowadzenia kontroli bez uzasadnionych podstaw. Tylko w ten sposób możliwe jest realne zwiększenie pewności prawnej oraz świadomości prawa wśród przedsiębiorców.
- W przypadku zasad „rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść strony” oraz „przyjaznej interpretacji przepisów” winna być podniesiona do rangi postępowania obowiązkowego, kwestia mediacji urzędu z przedsiębiorcą m.in po to, by uniknąć podjęcia złej decyzji w dobrej wierze.
- Odnośnie wymaganych licencji i koncesji, BCC postuluje by w PDG istniał spis dziedzin do wykonywania których konieczne będzie uzyskanie licencji czy koncesji bez odsyłania do innych aktów prawnych. Jest to rozwiązanie konieczne, jeżeli chcemy nadać ustawie charakter ustawy naczelnej i zupełnej.
- Art. 77. 1. obecnej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych. BCC, postulując zupełny charakter PDG, zgłasza propozycje, aby w ustawie zawarto jednolite przepisy dotyczące możliwości, warunków i sposobu przeprowadzania kontroli. BCC zgłasza również postulat zakazu odmiennego uregulowania zasad kontroli na podstawie innych aktów prawnych.
- BCC proponuje pozostawienie normy nakazującej odstąpienie od karania noworozpoczynającego działalność przedsiębiorcy na okres 1 roku – na rzecz pouczenia. Z tego nadzwyczajnego środka prawnego przedsiębiorca mógłby skorzystać tylko raz. W ocenie BCC, to rozwiązanie ułatwi początkującym przedsiębiorcom prowadzenie działalności.
- BCC proponuje, w oparciu o nową ustawę PDG, nowelizację Kodeksu Postępowania Administracyjnego w zakresie wprowadzenia określonych terminów załatwienia spraw administracyjnych. Chodzi o zastąpienie terminów „niezwłocznie”, „bez zbędnej zwłoki” konkretnymi terminami, których przekroczenie bez szczególnego uzasadnienia powinno rodzić odpowiedzialność finansową urzędnika.
- Wysokość kar administracyjnych powinna być zależna od dochodu przedsiębiorcy, a nie od jego przychodu. Zbyt wysokie kary administracyjne mogą doprowadzić firmę do upadłości. Zatem, przy okazji karani są pracownicy obwinionego przedsiębiorcy, którzy na skutek opresyjności działania państwa tracą pracę.
- Ograniczenie biurokracji poprzez stopniową informatyzację postępowań administracyjnych w zakresie procesów inwestycyjnych.
- Odnośnie certyfikacji i atestacji towarów – ustawa PDG powinna wymagać, by każdorazowy wymóg narzucany przez organy administracji państwowej w interesie ogólnym, tworzył jednocześnie system kontroli i egzekwowania takiego obowiązku. Celem takiej zasady jest to, by eliminować możliwość nieuczciwej konkurencji ze strony przedsiębiorców i producentów, którzy mogą obchodzić wymagania jakości, bezpieczeństwa lub inne wymogi narzucane przez państwo, konkurując cenowo z tymi przedsiębiorcami, którzy rzetelnie ponoszą koszty utrzymania wymaganych standardów.
* Zapis video posiedzenia Konwentu BCC z udziałem wiceministra gospodarki Mariusza Haładyja oraz dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych w Ministerstwie Gospodarki – Grzegorza Langa dostępny na: http://www.bcc.org.pl/2015-02-27-Konferencja.5401.0.html
