Jednym z najistotniejszych wyzwań dla konkurencyjności polskiej gospodarki są ceny energii. Hurtowe ceny energii funkcjonujące w naszym kraju należą od dłuższego czasu do najwyższych w UE. To efekt archaicznego miksu energetycznego, z wyjątkowo wysokim udziałem paliw stałych, nie w pełni konkurencyjnego rynku energii oraz dynamicznie rosnących kosztów emisji CO2.
Uwzględniając fakt, iż jesteśmy jednym z czołowych krajów na świecie pod względem wielkości emisji CO2 przypadającej na jednostkę wyprodukowanej energii, koszty jej wytwarzania po ostatnich wzrostach cen tej emisji (ponad 60 euro/tonę) rosną dynamicznie. Dlatego należy, realizując przyjętą przez Radę Ministrów politykę energetyczną państwa, zdecydowanie przyśpieszyć przebudowę sektora energetycznego, stosując skuteczne narzędzia wsparcia dla inwestycji w podsektorze wytwarzania energii elektrycznej opartych na technologiach zero lub niskoemisyjnych (morskie i lądowe farmy wiatrowe, fotowoltaika, biomasa, biogaz itp.).
Realizowane programy wsparcia powinny być finansowane w znaczącym stopniu z opłat za emisję CO2, które stanowią dochód budżetu państwa. Na uwagę zasługuje fakt, iż w 2019 r. wpływy budżetowe ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 przekroczyły 11 mld zł. W roku bieżącym szacowane są na powyżej 20 mld zł! Uważamy, iż notowana w ostatnim czasie wyjątkowo duża dynamika wzrostu kosztów emisji CO2, mająca istotny wpływ na koszty wytwarzania energii elektrycznej, wymaga monitorowania tego zjawiska przez Komisję Europejską. Apelujemy do rządu o inicjatywę w tej sprawie.
Przeobrażenia elektroenergetyki związane będą z koniecznością alokacji pracowników tego sektora. Dlatego w trybie pilnym, współpracując z partnerami społecznymi, należy opracować i wdrożyć programy osłonowe, które umożliwią przeprowadzenie nieuchronnych procesów w warunkach spokoju społecznego. Opracowanie tych programów będzie szczególnie ważne dla zagłębi górnictwa węgla brunatnego i związanych z nimi zespołów elektrowni (Bełchatów, Turów) doświadczonych monokulturą górniczo-energetyczną.
Trzeba podjąć wszystkie niezbędne działania dla zwiększenia konkurencyjności rynku energii. W ramach tych działań należy:
a. poprzez inwestycje w sieci przesyłowe znacząco zwiększyć ich transgraniczną przepustowość (do ok. 20% rocznego zużycia energii). Należy również wspierać niezbędne, umożliwiające przyłączenie OZE inwestycje w sieci przesyłowe i dystrybucyjne
b. odejść od będącego zaprzeczeniem uczciwej konkurencji na rynku „ręcznego” sterowania sektorem energetycznym oraz tworzenia multienergetycznych, kontrolowanych przez Skarb Państwa koncernów o dominującej pozycji, niszczącej funkcjonowanie konkurencyjnych rynków; apelujemy o większą w tej materii aktywność UOKiK
c. opóźnione procesy przekształcania sektora energetycznego na nisko emisyjny wymagać będzie niezwykle dużych inwestycji prywatnych, krajowych i zagranicznych, oraz inwestycji publicznych, także częściowo finansowanych ze środków UE. Apelujemy o dostosowanie polityki państwa do realizacji tych celów. W celu ochrony konkurencyjnej, energochłonnej części przemysłu należy doraźnie uruchomić mechanizmy wsparcia go środkami publicznymi zgodnie z regulacjami obowiązującymi w UE. Równocześnie apelujemy do rządu o poparcie inicjatywy Komisji Europejskiej o wprowadzeniu granicznego podatku węglowego.
Negatywnie oceniamy zaniechania i błędy kolejnych rządów w realizacji przebudowy miksu energetycznego. Decyzje inwestycyjne podejmowane w sprzeczności z ekonomią i polityką klimatyczną UE, które petryfikowały archaiczną strukturę nośników energii, fatalne w skutkach zmiany regulacji dotyczących lądowej energetyki wiatrowej i trwająca od kilkunastu lat dyskusja o energetyce jądrowej, nie świadczą o odpowiedzialności współczesnych elit politycznych za przyszłość państwa.
Podpisali:
MAREK GOLISZEWSKI
przewodniczący – premier Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
DR ŁUKASZ BERNATOWICZ
minister infrastruktury w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
MICHAŁ BOROWSKI
minister podatków w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
PROF. STANISŁAW GOMUŁKA
minister finansów w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
DR INŻ. MIECZYSŁAW GRODZKI
minister ds. spółdzielczości w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
GEN. LEON KOMORNICKI
minister ds. przemysłu obronnego w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
RYSZARD KALISZ
minister ds. prawa gospodarczego w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
DR GRAŻYNA MAGDZIAK
minister skarbu i prywatyzacji w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
RYSZARD PAZDAN
minister środowiska w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
DR JANUSZ STEINHOFF
minister gospodarki w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
ZBIGNIEW W. ŻUREK
minister ds. prawa pracy i rynku pracy w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
