Zdaniem prof. Stanisława Gomułki, ministra finansów w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC, wśród pozytywnych działań rządu w I kw. 2021 roku należy wskazać akceptację projektu unijnego budżetu na lata 2021-2027, poszerzonego o program Odbudowy i Rozwoju, pomimo sprzeciwu jednego z dwóch koalicjantów, a także dostrzeganie przez część rządu Zjednoczonej Prawicy zalet prywatnej gospodarki rynkowej i konkurencji, dużej, pozytywnej roli inwestycji zagranicznych w Polsce oraz znacznej imigracji pracowników z Ukrainy i z Białorusi.
Zagrożeniem dla gospodarki jest utrzymywanie dużego deficytu finansów publicznych i długu publicznego w relacji do PKB po 2021 r. – Biznes niepokoi również kontynuacja polityki zwiększonej kontroli politycznej państwa w systemie sprawiedliwości i gospodarce oraz narastającej konfrontacji Polski z Unią Europejską, z potencjalnie bardzo dużymi kosztami dla stabilności politycznej, a w dalszej konsekwencji poziomu jakości życia obywateli – podkreśla prof. Stanisław Gomułka.
– W II kw. 2021 r. mamy trzy główne zadania dla władz: zawarcie porozumienia z Unią Europejską w kwestii wykorzystania unijnego Funduszu Odbudowy; bardzo znaczne przyśpieszenie programu pierwszych szczepień przeciwko COVID-19 oraz wprowadzenie zmian w finansach publicznych, zarówno po stronie dochodowej jak i wydatkowej – mówi minister finansów w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC. – Tak duży dług w sytuacji relatywnie wysokiej inflacji oraz stosunkowo umiarkowanego zaufania inwestorów może oznaczać silny wzrost kosztu obsługi tego długu. Dla Polski, w porównaniu z krajami takimi jak USA, Wielka Brytania, Niemcy czy Japonia, kraju stosunkowo biednego i o ograniczonym zaufaniu kredytowym, bezpieczny poziom długu mieści się poniżej 40% PKB – wyjaśnia prof. Stanisław Gomułka.
Szczegółowe rekomendacje dla rządu na kolejny kwartał 2021 roku oraz podsumowanie dotychczasowych działań – poniżej. Będziemy codziennie przedstawiać poglądy poszczególnych ministrów związane z obecną sytuacją w gospodarce oraz zawierające rekomendacje na najbliższe miesiące.
PROF. STANISŁAW GOMUŁKA
minister finansów Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
W latach 1970-2005 wykładowca w London School of Economics and Political Sciences, University of London. oraz na kilku innych uniwersytetach w USA I Europie. Doradca kolejnych ministrów finansów Polski. Negocjator Polski z klubami Paryskim i Londyńskim w sprawie zmniejszenia polskiego długu zagranicznego i członek tzw. Grupy Strategicznej wicepremiera Balcerowicza. Konsultant m.in. OECD, Komisji Europejskiej ds. Eury Wschodniej oraz doradca MFW.ds Polski . wiceminister finansów w roku 2008. Od roku 2009. Główny Ekonomista BCC., a od roku 2013 także członek Polskiej Akademii Nauk.
Tel. 609 556 506, e-mail: stanislaw.gomulka@bcc.org.pl
WSKAZANIA DLA RZĄDU
W miesiącach wrzesień – grudzień 2020 roku mieliśmy duży wzrost eksportu liczonego w euro, w relacji rok do roku w listopadzie i grudniu nawet o około 13%. Import również znacznie wzrósł, ale w tempie znacznie wolniejszym. Tylko dzięki tej nadwyżce w eksporcie netto, spadek PKB w IV kwartale 2020 r. wyniósł w relacji r/r tylko 2,8%, pomimo spadku inwestycji o blisko 11% oraz spadku konsumpcji o 3,2%. I kwartał 2021 r. oznaczał niewielką poprawę w skali całej gospodarki, ze spadkiem w relacji r/r, inwestycji o 7,2%, konsumpcji o 0,5% oraz PKB o 1,5%.
W II kw. 2021 r. mamy trzy główne zadania dla władz:
1. Pierwsze to zawarcie porozumienia z Unią Europejską w kwestii wykorzystania nowego unijnego, dużego Funduszu Odbudowy. Celem powinno być zbudowanie w 2021 r. dwóch dobrych list projektów do realizacji w latach 2022-2026 – jednej listy do wykorzystania części dotacyjnej Funduszu w wysokości 23,9 mld euro oraz drugiej – do wykorzystania części kredytowej około 32 mld euro.
2. Drugie zadanie to bardzo znaczne przyśpieszenie programu pierwszych szczepień przeciwko COVID-19, z około 1 mln do około 3 mln miesięcznie w II kw., wzrost liczby wszystkich szczepień miesięcznie z około 1,7 mln w I kw. do około 6 mln w II kw. oraz tyleż w III kw. 2021 r.
3. Trzecie zadanie to wprowadzenie zmian w finansach publicznych, zarówno po stronie dochodowej jak i wydatkowej. Według MF dług publiczny Polski na koniec 2022 r., liczony wg metodologii UE, przekroczy 64% PKB. Tak duży dług w sytuacji relatywnie wysokiej inflacji oraz stosunkowo umiarkowanego zaufania inwestorów może oznaczać silny wzrost kosztu obsługi tego długu. Dla Polski, w porównaniu z krajami takimi jak USA, Wielka Brytania, Niemcy czy Japonia, kraju stosunkowo biednego i o ograniczonym zaufaniu kredytowym, bezpieczny poziom długu jest poniżej 40% PKB.
PODSUMOWANIE dotychczasowych działań rządu w obszarze finansów publicznych
Pozytywy:
1. Akceptacja przez premiera Morawieckiego, a więc kierownictwo PiS, projektu unijnego budżetu na lata 2021-2027, poszerzonego o program Odbudowy i Rozwoju, pomimo sprzeciwu jednego z dwóch koalicjantów.
2. Dostrzeganie przez część rządu i część, być może większość, Zjednoczonej Prawicy zalet prywatnej gospodarki rynkowej i konkurencji. Również dostrzeganie dużej, pozytywnej roli inwestycji zagranicznych w Polsce oraz znacznej imigracji pracowników z Ukrainy i z Białorusi.
Zagrożenia:
1. Kontynuacja dużego deficytu finansów publicznych i długu publicznego w relacji do PKB po 2021 r. Kontynuacja polityki zwiększonej kontroli politycznej państwa w systemie sprawiedliwości i gospodarce oraz narastającej konfrontacji Polski z UE, z potencjalnie bardzo dużymi kosztami dla stabilności politycznej, a w dalszej konsekwencji poziomu jakości życia obywateli.
2. Kontynuacja bardzo niskich oszczędności krajowych gospodarstw domowych i państwa, w rezultacie niskich inwestycji prywatnych, krajowych i zagranicznych. Brak dostatecznie dużych środków publicznych i prywatnych na przebudowę sektora energetycznego.
Raport Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC – FINANSE PUBLICZNE
Kontakt dla mediów:
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl
