|
|
DR WOJCIECH NAGEL minister ds. ubezpieczeń społecznych Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC Dr nauk ekonomicznych w specjalności ubezpieczenie społeczne (2001, UEK). Członek Rady Nadzorczej ZUS i Zespołu US Rady Dialogu Społecznego (wcześniej Trójstronnej Komisji ds. SG) od 2005 r. Dwukrotnie doradca Ministra Pracy i Polityki Społecznej (1992, 2005), współtwórca i zastępca szefa centralnego Urzędu Pracy (1991-1992). Ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych ‘ 601 329 181 * wojciech.nagel@bcc.org.pl
|
REKOMENDACJE DLA RZĄDU
1. W zakresie działania Ministerstwa Rozwoju Pracy i Technologii: wydłużanie aktywności zawodowej, połączone z zachętami (podatkowymi lub finansowymi) dla osób dłużej pracujących. Spadająca ich relacja do rosnącej populacji emerytów i rencistów, czyni projekt ważnym do opracowania i wdrożenia. W 2017 r. Ministerstwo Rozwoju wystąpiło z inicjatywą, której istotą było finansowe nagradzanie obywateli, decydujących się na pozostanie na rynku pracy po uzyskaniu uprawnień emerytalnych. Założenia projektu obejmowały zachęty związane z pozostaniem na rynku pracy dłuższym o rok lub dwa lata.
2. Wprowadzenie kryterium dochodowego dla tzw. 13. emerytury. Świadczenie powinno być skierowane do osób szczególnie potrzebujących, posiadających najniższe emerytury. Oznaczałoby to rzeczywisty wymiar solidarnościowy i pomocniczy, zgodnie z kanonami polityki społecznej.
3. Promocja aktywnego oszczędzania na cele emerytalne, zarówno w formach grupowych jak i indywidualnych (PPK, IKZE, IKE). Obecnie jest ona realizowana głównie przez instytucje finansowe.
PODSUMOWANIE DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ RZĄDU
Pozytywy:
1. Zapowiedzi dotyczące premiowania dłuższego pozostawania na rynku pracy i nie przechodzenia do sfery świadczeń.
2. Ogólna strategia demograficzna do 2040 roku, wymagająca uszczegółowienia i uzupełnienia o narzędzia wspierające medycznie dzietność.
Zagrożenia:
1. Zapowiedź pełnego, tzw. oskładkowania umów zleceń i o dzieło począwszy od 2022 r. Wprowadzenie na agendę tego typu projektu zmian w okresie wzmożenia sytuacji epidemicznej i zagrożenia częściowym lockdownem w gospodarce, jest dla przedsiębiorców oraz ekspertów niezrozumiałe. Tym bardziej, iż takie branże, jak gastronomia, turystyczna, motoryzacyjna czy eventowa, objęte są w większości dotychczasowymi rozwiązaniami składkowymi, charakterystycznymi dla umów cywilnoprawnych.
2. Wymieniony projekt unieważniłby w znacznym stopniu sens rządowych tarcz bezpieczeństwa dla firm, które wprowadzono w szerokim zakresie w 2020 i 2021 r. Opinia, iż ewentualne, pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych oznacza „pochylenie się nad problemem przyszłych emerytur Polaków”, nie znajduje żadnego odzwierciedlenia w faktach. Jeśli projektowane zmiany wejdą w życie, uderzą w sposób bezpośredni w program Pracowniczych Planów Kapitałowych. Sama ich zapowiedź zagraża skuteczności przygotowywanej kampanii Ministerstwa Finansów i Polskiego Funduszy Rozwoju na rzecz powrotu do PPK.
3. Pogarszająca się wydolność funduszy w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (62-75%). Coraz więcej trzeba dopłacać, coraz mniej strukturalnie płynie ze składek.
4. Gwałtowne odejścia z rynku pracy – spadek o ok. 200 tys. osób w wieku produkcyjnym, wzrost o blisko 200 tys. osób w wieku emerytalnym. Dzieje się to w okresie spadku pokrycia wydatków z FUS składkami (spada ono z 83% w 2019 r. do 74% w 2021 r.) oraz kosztownych programów społecznych wprowadzanych bez kryterium dochodowego.
Wypowiedź dr. Wojciecha Nagela >
Opracowanie jest elementem Raportu Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC dot. II kwartału. W kolejnych dniach będziemy prezentować poglądy poszczególnych ministrów związane z obecną sytuacją gospodarczą oraz rekomendacje dla rządu na najbliższe miesiące.
