26 czerwca w siedzibie Business Centre Club odbyło się posiedzenie Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC. Ministrowie BCC podsumowali działania w takich obszarach jak: podatki, ład korporacyjny czy system ubezpieczeń społecznych i przedstawili swoje rekomendacje.
Posiedzenie GGC otworzył prezes BCC, dr Jacek Goliszewski, który podkreślił, że ma nadzieje, że w sprawach istotnych dla gospodarki i przedsiębiorców prezydent elekt i rząd podejmą konstruktywną współpracę ponad głębokimi podziałami politycznymi. – Polski nie stać na kolejne lata „wojny na górze”. Tym bardziej, że w sprawach gospodarczych jest naprawdę dużo do zrobienia.
PODATKI
BCC niezmiennie apeluje o rozpoczęcie prac nad nowym systemem podatkowym, a nie o dalsze „łatanie dziur” i tworzenie punktowych, tymczasowych rozwiązań. Czas najwyższy rozpocząć prace nad systemem podatkowym odpowiadającym naszym ambicjom i oczekiwaniom jako kraju. Prace deregulacyjne odbywają się w cieniu kolejnych negatywnych propozycji Ministerstwa Finansów, takich jak projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej.
– W konsekwencji rozpoczyna się swoisty wyścig regulacyjno-deregulacyjny, w którym przegranymi będziemy wszyscy, a w szczególności przedsiębiorcy. Dlatego należy zmienić filozofię działania inicjatywy deregulacyjnej w taki sposób, by zaangażować w nią wszystkich interesariuszy, w tym także urzędników – podkreślał Michał Borowski, minister ds. podatków Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.
Ekspert BCC zwrócił uwagę na fakt, że dynamiczne zmiany ceł pomiędzy UE a USA istotnie zakłócają rozliczenia podatkowe przedsiębiorstw. Dodatkowo wpływają one na przebieg i zmienność łańcuchów dostaw, co wymusza na firmach intensywne monitorowanie oraz dostosowywanie się do zmiennego środowiska prawno-celnego.
– Taka niestabilność i niepewność nie sprzyjają rozwojowi gospodarki – mówił Borowski. Wojna celna będzie miała przełożenie na marżowość przedsiębiorstw. Jednocześnie obowiązujące regulacje nakładają dodatkowe obciążenia podatkowe na firmy osiągające straty lub niskie marże. W efekcie do problemów przedsiębiorstw „dokłada się” również państwo – dodał.
Michał Borowski pozytywnie ocenił inicjatywę deregulacyjną SprawdzaMY. Wśród pakietów deregulacyjnych przekazanych do dalszych prac znajdują się także propozycje zmian podatkowych, wynikające z postulatów przedsiębiorców – w tym BCC. Cieszy dotychczasowe tempo prac, mamy nadzieję, że znajdzie to również odzwierciedlenie w pracach resortowych i parlamentarnych – podkreślał.
Ekspert BCC zwrócił także uwagę na dalszy rozwój Programu Współdziałania, do którego dołączają kolejne przedsiębiorstwa:
– To jedna z najbardziej udanych inicjatyw Ministerstwa Finansów ostatnich lat. Obecnie ważnym wyzwaniem jest wdrożenie postulowanych przez przedsiębiorców zmian w tym programie, które pozwolą na jego dalszy rozwój i przyniosą korzyści obu stronom.
Dotyczy to m.in.:
– możliwości aplikowania do Programu przez grupy kapitałowe,
– doprecyzowania regulacji w zakresie podatkowych grup kapitałowych jako uczestników programu,
– zmniejszenia obostrzeń w zakresie niezależnego audytu funkcji podatkowej,
– uelastycznienia okresu badania w ramach audytu wstępnego.
GOSPODARKA
Dr Marcin Mrowiec, minister gospodarki Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, po raz kolejny podkreślił konieczność rozpoczęcia dyskusji na temat uproszczenia polskiego systemu podatkowo-składkowego, tak aby stał się jednym z najprostszych i najbardziej przejrzystych w Unii Europejskiej.
Ekspert zwrócił również uwagę na potrzebę pogłębionej diagnozy przyczyn niskiego poziomu inwestycji sektora prywatnego oraz konieczność podjęcia działań zaradczych. Wskazał także na potrzebę rozpoczęcia konstruktywnej debaty na temat kompleksowej polityki imigracyjnej, asymilacyjnej i azylowej, która powinna być skoordynowana i dostosowana do potrzeb gospodarki.
Polityka ta powinna koncentrować się na pozyskiwaniu osób gotowych do pracy i integracji (a nie wyłącznie zainteresowanych świadczeniami socjalnymi), szanujących polskie zwyczaje oraz przestrzegających obowiązujących w naszym kraju przepisów.
Marcin Mrowiec poruszył również problem wsparcia branż i sektorów „podwójnego zastosowania”, tak aby wymuszone sytuacją geopolityczną zwiększone wydatki na obronność przekładały się także na wzrost innowacyjności krajowej gospodarki.
UBEZPIECZENIA
Eksperci przedstawili rekomendacje dotyczące systemu ubezpieczeń społecznych, w tym: podjęcie tematu rządowego Przeglądu Emerytalnego w 2025 r. w celu oceny stanu systemu emerytalnego – zarówno publicznego, jak i dodatkowych form zabezpieczeń emerytalnych.
– Efektem przeglądu powinny być rekomendacje, przede wszystkim ukierunkowane na dążenie do podniesienia lub utrzymania łącznych świadczeń bez konieczności podnoszenia podatków i danin – podkreślił Wojciech Nagel, ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych, minister ds. ubezpieczeń społecznych Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.
Kolejna rekomendacja dotyczy ponownego zgłoszenia inicjatywy rządowej w zakresie zmian dotyczących faktycznego „podatku zdrowotnego”, wprowadzonego Polskim Ładem (od 1 stycznia 2022 r.).
– Przepisy nadal utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej i nie realizują zobowiązań politycznych. Obywatele zostali pozbawieni możliwości odliczania składki zdrowotnej w rocznym rozliczeniu podatkowym – i nic się w tej kwestii nie zmieniło – mówił Nagel.
Eksperci BCC podjęli również temat konieczności zniesienia mechanizmu corocznego, urzędowego podnoszenia płacy minimalnej, który podraża i utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej oraz wpływa na nieustanne zwiększanie obciążeń przedsiębiorców na rzecz FUS.
Wojciech Nagel jako zagrożenie wskazał projekt doliczania do stażu pracy okresów zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych.
– Projekt jest tylko pozornie korzystny dla ubezpieczonych, a w rzeczywistości może doprowadzić do faktycznego obniżenia wieku emerytalnego w Polsce. Dlaczego? Ma on służyć przygotowywanemu projektowi ustawy o emeryturach stażowych. Zblokowanie tych dwóch rozwiązań może doprowadzić do obniżenia wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn o ok. 5 lat już od 2027 r. – podkreślał ekspert.
Ekspert pozytywnie ocenił działania związane z rozwojem dodatkowych form zabezpieczenia emerytalnego, zarówno w ramach grupowych (PPE, PPK), jak i indywidualnych (IKE, IKZE), wspieranych przez inicjatywy przewodniczącego Zespołu Problemowego ds. Ubezpieczeń Społecznych RDS w I kwartale 2025 r.
Wojciech Nagel zwrócił również uwagę na inicjatywy legislacyjne Zespołu SprawdzaMY w zakresie ubezpieczeń społecznych, które będą omawiane na najbliższym posiedzeniu RDS w dniu 3 lipca br.
RYNEK PRACY
BCC w zakresie Kodeksu Pracy rekomenduje m.in. zmianę przepisów dotyczących mobbingu – szczególnie poprzez przypisanie odpowiedzialności jego sprawcy, a nie pracodawcy – oraz wprowadzenie czytelnej i precyzyjnej definicji tego zjawiska. BCC postuluje również zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, dążąc do zmiany sposobu kontroli zwolnień lekarskich – by obowiązek ten przeszedł z pracodawców na ZUS.
Eksperci BCC wskazali także na konieczność racjonalizacji projektu rozporządzenia ws. ogólnych przepisów BHP – by nie określać nierealnych temperatur uniemożliwiających pracę ani nie wprowadzać abstrakcyjnych wymogów, takich jak badania metabolizmu pracownika. Podkreślono także potrzebę zapewnienia równych praw negocjacyjnych w „układach zbiorowych”, w tym możliwości zmniejszania uprawnień pracowniczych – jeśli strony tak postanowią.
SPÓŁKI SKARBU PAŃSTWA
Biorąc pod uwagę że w sferze zarządzania spółkami Skarbu Państwa od ponad 20 lat nie dzieje się dobrze i że niewiele się w tej kwestii zmienia rekomendacje, jakie BCC kieruje do rządu odnośnie naprawy tej sfery gospodarki, pozostają od dawna takie same.
Postulaty obejmują:
- wycofanie się państwa z udziałów w spółkach niekluczowych dla gospodarki,
- zaprzestanie politycznych ingerencji w zarządzanie spółkami,
- wprowadzenie transparentnych kryteriów powoływania i odwoływania zarządów oraz rad nadzorczych,
- powierzanie stanowisk menedżerskich osobom z doświadczeniem, a nie politykom czy znajomym.
W dłuższej zaś perspektywie wypracowanie założeń określających jakie zadania mają realizować w gospodarce firmy państwowe i w jakiej skali państwo musi być ich właścicielem by zadania te były wykonywane; nie musi być to bowiem własność 100 %.
Dr Grażyna Majcher-Magdziak – minister ds. majątku państwowego Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC jako ryzyko wskazała zapowiedź Premiera Donalda Tuska dotyczącą zmian w składzie rządu, połączoną z radykalnymi zmianami w spółkach Skarbu Państwa. – Nie wiadomo o jakich radykalnych posunięciach myśli Pan Premier skoro od ponad półtora roku mamy nowy rząd, który zapowiadał uporządkowanie kwestii zarządzania spółkami państwowymi i nic nowego się nie dzieje. Przygotowany ponad rok temu przez Polska 2050 projekt Ustawy naprawy ładu korporacyjnego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa najpierw 10 miesięcy leżał w sejmowej zamrażarce, a gdy go wyciągnięto to w konsultacjach nie uzyskał akceptacji posłów, a projekt kwalifikacyjnych i kryteriów wymaganych dla kandydatów do rad nadzorczych spółek państwowych oraz jawności wynagradzania członków organów korporacyjnych spółek. – mówiła ekspertka.
Ekspertka nawiązała też do idei premiera Donalda Tusk, który wskazał, że – firmy państwowe nie powinny koncentrować się na maksymalizacji zysku tylko na służeniu obywatelom”
– To teza społecznie bardzo nośna i zjednująca rządowi przychylność – ale niewłaściwa. Działanie spółek państwowych musi być bowiem zgodne z przepisami KSH, określającymi cele funkcjonowania spółek prawa handlowego (efektywne działanie i generowanie zysku). Ponadto postulat premiera rodzi ryzyko politycznego nacisku na decyzje operacyjne i inwestycyjne spółek i co równie ważne odstraszać będzie od inwestowania w rozwój tych podmiotów zagranicznych i krajowych inwestorów prywatnych, którzy obok państwa są także ich współwłaścicielami. – podkreślała ekspertka BCC.
Podczas posiedzenia GGC Dr Grażyna Majcher-Magdziak zwróciła też uwagę na pozytywy takie jak: decyzja o likwidacji powołanej w 2018 r spółki państwowej Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”.
– Podmiot ten działał wyjątkowo nieporadnie; nie radził sobie ani z suszą, ani ze skażeniem Odry, ani z zarządzaniem gospodarka wodną, a zatrudniał 6,6 tys osób i dysponował ogromnym budżetem. Nowy model zarządzania gospodarką wodną będzie odpowiadał europejskiej Ramowej Dyrektywie Wodnej, której waga coraz bardziej rośnie w związku rosnącym brakiem wody oraz potrzebą ochrony i korzystania z wód.
Ekspertka wskazała też na sukcesy Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ), która otrzymała dofinansowanie 0,5 mld zł z Funduszu Inwestycji Kapitałowych (docelowo 3,9 mld zł do 2030 r.). Dzięki temu PGZ realizuje rekordowe zamówienia w sektorze obronnym i znalazła się w gronie najszybciej rozwijających się firm zbrojeniowych w Europie.
- To jest niezwykle ważne z uwagi na toczącą się wojnę na Ukrainie oraz bardzo niespokojną sytuację geopolityczną na świecie. – dodała.
Od początku roku 2025 wartość spółek należących do Skarbu Państwa wzrosła o ponad 90 mld zł, tj o 30% oraz że 19 największych spółek wypracowało 16,8 mld zł zysku.
Cyfryzacja i Nowoczesne technologie
BCC rekomenduje szybkie przyjęcie i realizację kompleksowej Strategii Cyfryzacji Państwa, zapowiadanej przez ministra cyfryzacji. Powinna ona zawierać cele strategiczne, zakres działań, harmonogram oraz zasoby i budżet. Równocześnie niezbędne jest uproszczenie regulacji dla firm technologicznych i startupów oraz intensyfikacja współpracy sektora publicznego i prywatnego – szczególnie w zakresie cyberbezpieczeństwa i sztucznej inteligencji.
Krzysztof Szubert, minister cyfryzacji i nowoczesnych technologii GGC BCC, pozytywnie ocenił uruchomienie polskiego komputera kwantowego PIAST-Q opartego na technologii spułapkowanych jonów, zainstalowanego w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym. Projekt EuroQCS-Poland, współfinansowany przez polskie ministerstwa i EuroHPC JU, otwiera nowe możliwości dla nauki i przemysłu.
Ekspert wspomniał również o dalszym rozwoju aplikacji mObywatel, która ma już blisko 20 milionów pobrań i ponad 9 milionów aktywnych użytkowników. Ponadto bardzo pozytywnie ocenił inicjatywę budowy Giga Fabryki Sztucznej Inteligencji. Polska jako lider konsorcjum, złożyła projekt do Komisji Europejskiej wspólnie z Estonią, Litwą i Łotwą oraz partnerami z sektora prywatnego i instytutami badawczymi.
