W środę, 9 kwietnia w siedzibie Business Centre Club odbyło się cykliczne posiedzenie ministrów Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC. Eksperci podsumowali na nim 1. kwartał 2025 roku. Poruszono tematy najistotniejsze z punktu widzenia przedsiębiorców takie jak: podatki, ochrona zdrowia, ubezpieczenia społeczne czy spółdzielczość.

W posiedzeniu uczestniczyli eksperci i ministrowie GGC BCC:  Grażyna Magdziak, Witold Michałek, Marcin Mrowiec, Michał Borowski, Anna Janczewska, Zbigniew Żurek, Mieczysław Grodzki oraz Jacek Goliszewski. Eksperci GGC BCC wskazali rozwiązania konieczne do usprawnienia funkcjonowania polskich przedsiębiorstw, w tym m.in.: sprawne wdrożenie deregulacji, konsolidację współpracy w ramach struktur Wspólnoty Europejskiej oraz zmian w finansowaniu ochrony zdrowia.

Gospodarka – zmiany w globalnym handlu mogą negatywnie wpłynąć na eksport i wzrost gospodarczy kraju 

Zdaniem BCC – w odpowiedzi na wprowadzenie przez Stany Zjednoczone cła w wysokości 20% na towary importowane z Unii Europejskiej, w tym z Polski, konieczne jest podjęcie działań mających na celu wzmocnienie relacji polsko-amerykańskich oraz minimalizację negatywnych skutków gospodarczych a także efektywna współpraca w ramach Unii Europejskiej, która może wzmocnić pozycję negocjacyjną Polski i całej Wspólnoty.

Budżet –  Konieczna redukcja wydatków i zatrzymanie zadłużenia

BCC wielokrotnie zwracało uwagę na rekordowo wysoki deficyt budżetowy, który w 2025 roku, wyniesie 289 mld zł.

– Trzeba do tego doliczyć około 100 mld zł deficytu ukrytego w funduszach Banku Gospodarstwa Krajowego. Sytuacja stanowi poważne wyzwanie dla obecnego rządu który musi dążyć do obniżenia zadłużenia aby uniknąć katastrofalnego stanu finansów publicznych. Rząd powinien mimo wszystko zredukować wydatki celem zatrzymania zadłużenia. Rosnący dług publiczny, który przekroczy 60% PKB, będzie przeszkadzał w prowadzeniu polityki pieniężnej. – podkreślał Marcin Mrowiec, ekspert ds. minister gospodarki GGC BCC.

Ochrona zdrowia – eksperci zgłaszają obawy

Z powodu permanentnego braku pieniędzy szpitale mają problem z wypłacaniem pensji pracownikom na czas, regulowaniem faktur kontrahentów oraz zobowiązań wobec ZUS . Ograniczana jest ilość świadczeń dla pacjentów, wydłużają się nadal kolejki do specjalistów i na zabiegi, ogranicza się też działalność niektórych oddziałów. 

Coraz większe obawy budzi tez termin i racjonalne wydanie 17 mld złotych z funduszy unijnych KPO. Eksperci alarmują, że poważne opóźnienia stawiają pod znakiem zapytania powodzenie zrealizowania tych projektów do sierpnia 2026 roku.

Program FENIKS  finansowany z funduszy unijnych, mający być tak potrzebnym wsparciem dla podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie zakupu sprzętu medycznego, wyposażenia oraz oprogramowania teleinformatycznego  wywołał wiele kontrowersji i nieporozumień na skutek nieprawidłowości w jego przygotowaniu – zauważa Anna Janczewska, minister GGC ds. ochrony zdrowia.

Podczas posiedzenia ekspertka BCC zwróciła także uwagę na przyjętą przez Sejm (wciąż wymagającą zmiany) ustawę zmieniająca podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców oraz pozytywnie oceniła program profilaktyczny „Moje zdrowie”, który zastąpi dotychczasowy „Profilaktyka 40+. W ramach nowego programu, finansowanego przez NFZ, osoby od 20 roku życia będą mogły wykonać między innymi diagnostykę nowotworową, chorób serca i w zakresie zdrowia psychicznego.

W związku z krytyczną sytuacją w zakresie finansowania ochrony zdrowia i narastającymi problemami z realizacją świadczeń zdrowotnych konieczne jest jak najszybsze wskazanie dodatkowych źródeł jej finansowania oraz wdrożenie reformy szpitalnictwa, która jest jednym z kamieni milowych KPO.

Obydwa zagadnienia wymagają włączenia w te prace Ministra Finansów, ponieważ wykraczają poza kompetencje finansowe Ministra Zdrowia. – podkreślała Anna Janczewska.

Jak wskazali eksperci: – Nakłady na ochronę zdrowia są najniższych w Europie, niezbędna jest dotacja budżetowa. Należy tez wprowadzić dodatkowe, komplementarne ubezpieczenia zdrowotne z możliwością uzyskiwania stosownej ulgi podatkowej.                                                                                                                                          

 – Aby utrzymać stosowny poziom świadczeń zdrowotnych i zapewnić efektywność funkcjonowania szpitali niezbędna jest restrukturyzacja szpitali, którą miała zapewnić ustawa o reformie szpitalnictwa. Kilkuletnia już dyskusja na ten temat zaowocowała okrojoną wersją tej ustawy. Niestety wbrew zapowiedziom Ministerstwa Zdrowia ustawa ta nie została przyjęta na posiedzeniu Rządu w dniu 8 kwietnia.  Ministerstwo Zdrowia powinno jak najszybciej przygotować nową wersję tego projektu, tak, by po wyborach prezydenckich projekt ustawy mógł być zatwierdzony przez Rząd i poddany dalszemu procedowaniu.  – podsumowała Anna Janczewska.

Podatki – należy zmienić filozofię działania inicjatywy deregulacyjnej

Według najnowszych danych (Najwyższa Izba Kontroli) polski system podatkowy należy  do najbardziej skomplikowanych na świecie (wyprzedza nas tylko Peru). Wszystkie obecne inicjatywy ustawodawcze w zakresie podatków są nadal klasycznym „łataniem dziur”, a to nigdy nie upraszcza systemu. Czas najwyższy zacząć prace nad systemem podatkowym na miarę naszych ambicji i oczekiwań jako kraju. – mówił Michał Borowski, ekspert BCC ds. podatków, przewodniczący Komisji Podatkowej BCC.

Obniżenie składki zdrowotnej dla małych przedsiębiorców to niewielki, ale krok w dobrym kierunku. – dodał Michał Borowski.

Ekspert pozytywnie ocenił dołączenie do Programu Współdziałania kolejnych przedsiębiorstw.

To jedna z najbardziej udanych inicjatyw Ministerstwa Finansów ostatnich lat. Obecnie ważnym wyzwaniem jest wdrożenie postulowanych przez przedsiębiorców zmian w tym programie, które pozwolą na jego dalszy rozwój i korzyści dla obu stron. Dotyczy to możliwości aplikowania do Programu przez grupy kapitałowe, doprecyzowania regulacji w zakresie podatkowych grup kapitałowych jako uczestników programu, zmniejszenia obostrzeń w zakresie niezależnego audytu funkcji podatkowej oraz uelastycznienia okresu badania w ramach audytu wstępnego.- mówił Borowski, który ocenił także prace zespołu deregulacyjnego „SprawdzaMY”,

To dobra inicjatywa i widać jak duże jest jego zaangażowanie. Prace te trwają jednak w cieniu kolejnych negatywnych propozycji Ministerstwa Finansów (projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej). W konsekwencji rozpoczyna się swoisty wyścig regulacyjno-deregulacyjny w którym przegrani będziemy wszyscy, a w szczególności przedsiębiorcy. Dlatego należy zmienić filozofię działania inicjatywy deregulacyjnej w taki sposób, by zaangażować w nią wszystkich interesariuszy, a więc również urzędników.

Majątek Skarbu Państwa

Wyniki finansowe spółek państwowych za rok 2024 nie są zadowalające.

Zdaniem ekspertów BCC może to być świadectwem niskich kompetencji nowych zarządów powołanych w tych spółkach w roku 2024.

BCC wielokrotnie wskazywał na negatywny wpływ częstych zmian zarządów oraz rad nadzorczych na funkcjonowania spółek państwowych.

Grażyna Majcher – Magdziak, ekspertka BCC ds. polityki, przekształceń własnościowych, Skarb Państwa zwróciła też uwagę na to, że polskie spółki w niewielkim stopniu wykorzystują w działalności biznesowej metody zarządzania oparte na BIG DATA, IT oraz AI.

Polska jest pod tym względem na czwartym miejscu od końca w krajach UE.

Istotnej poprawy w tym zakresie można oczekiwać w związku z podpisaniem memorandum przez Polski Fundusz Rozwoju oraz spółkę Operator Chmury Krajowej z GOOGLE Cloud Poland, dotyczącego partnerstwa przy wdrażaniu w polskich instytucjach i spółkach należących do kluczowych sektorów gospodarczych rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Należy aktywnie wspierać to partnerstwo ponieważ dzięki temu pojawia się szansa dokonania w gospodarce krajowej przełomu technologicznego w postaci poprawy odporności cybernetycznej, usprawnień w sferze gromadzenia i przetwarzania danych dotyczących zdrowia obywateli oraz wzmocnienia transformacji energetycznej. – podkreślała ekspertka.

Jednym z najważniejszych elementów długookresowej strategii rozwoju Polski powinno być określenie miejsca i roli spółek państwowych w tej strategii. Konieczne jest wskazanie odpowiedzi na następujące pytania: Jaki ma być udział własności państwowej gospodarce? Jakich sektorów lub branż ma dotyczyć? W jakim zakresie Państwo powinno występować w strukturze właścicielskiej kluczowych spółek by wspierać ich wzrost ale jednocześnie nie blokować ich innowacyjnych inicjatyw? Jak Państwo może zapewnić rozwój najważniejszych dziedzin gospodarki?

– Pryncypia te nigdy nie zostały sformułowane i przyjęte, a działania każdej z kolejnych ekip rządzących miały odmienny pogląd na tę kwestię; niekiedy – jak można sądzić – w ogóle się nad tym nie zastanawiały. Generalnie niezbędne jest zatem określenie ku czemu zmierzamy w odniesieniu do gospodarowania majątkiem publicznym, a więc nie tylko państwowym ale również samorządowym, a następnie stopniowa realizacja przyjętych założeń. – podkreśla Grażyna Majcher – Magdziak.

Ubezpieczenia społeczne – zmiany są nadal niewystarczające

Eksperci BCC ponownie podjęli temat konieczności wdrożenia rządowego Przeglądu Emerytalnego, celem oceny stanu systemu emerytalnego zarówno publicznego jak i dodatkowych zabezpieczeń emerytalnych.

Efektem Przeglądu powinny być rekomendacje, przede wszystkim związane z dążeniem do podniesienia lub utrzymania łącznych świadczeń, bez podnoszenia podatków i danin.

Ostatnie rozwiązania ustawowe w zakresie zmian podatku zdrowotnego, wprowadzonego Polskim Ładem  (od 1 stycznia 2022 r.) są niewystarczające i nadal utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej –  mówił Wojciech Nagel, minister ds. ubezpieczeń społecznych Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.

BCC rekomenduje ponownie zniesienie corocznego, urzędowego podnoszenia płacy minimalnej.

– Wpływa to na nieustanne podnoszenie danin do FUS. Podraża i utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej. – podkreślał Wojciech Nagel.

Spółdzielczość

– Dla obrony interesów rolników należy podjąć działania rekomendowane w programach wyborczych koalicji rządzącej dla rozbudowy infrastruktury logistycznej tj. portów zbożowych i nowych powierzchni magazynowych. Należy wprowadzić także obowiązkowe „flagowanie” polskich produktów w obrocie handlowym – mówił Mieczysław Grodzki, minister ds. spółdzielczości GGC BCC.

Ponadto eksperci dyskutowali nad wdrożeniem programu pomocowego dla podmiotów działających w rolnictwie dotkniętych powodzią, w tym rolniczych spółdzielni produkcyjnych, które zostały pominięte w refundacji III i IV raty podatku rolnego za 2024 r.  a także o zwiększeniu gospodarczego zorganizowania polskich rolników poprzez rozwój spółdzielczości rolniczej, w szczególności spółdzielni o statusie uznanych organizacji producentów, zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami w Rozporządzeniu PEiR UE nr 2021/2115, celem uzyskiwania wsparcia sektorowego, dla utrzymania dochodowej produkcji rolnej.