Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Praktyka interpretacyjna organów podatkowych pokazuje rozszerzającą wykładnię tego pojęcia, wyłączając z kosztów podatkowych kary umowne niezależnie od przyczyny niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w danym przypadku.
Tytułem przykładu w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 maja 2025 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.154.2025.1.DW wskazano, że: ”(?) należy przyjąć, że wszelkie odszkodowania i kary umowne z wymienionych w tym przepisie tytułów nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego, czy są one skutkiem szkody powstałej w następstwie winy zobowiązanego czy też szkody, na której powstanie nie miał on wpływu. Innymi słowy, dla wykluczenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na odszkodowania i kary umowne z tytułu nieterminowego wykonania usług czy też opóźnienia w dostawie towarów, nie ma znaczenia przyczyna niedochowania przez zobowiązanego terminu świadczenia. Wystarczającą przesłanką jest wystąpienie odpowiedzialności zobowiązanego za opóźnienie czy zwłokę, która może wynikać z ustawy lub ze stosunku obligacyjnego łączącego strony”.
Odmienne stanowisko w tej dziedzinie zajmują polskie sądy administracyjne. Na przykład w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 marca 2025 r., sygn. akt I SA/Gl 756/24 (orzeczenie nieprawomocne) podkreślono, że tak generalizująca interpretacja art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy CIT przez organy podatkowe jest nieprawidłowa oraz możliwe jest zakwalifikowanie kary umownej innej niż wskazana w art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy CIT jako koszt uzyskania przychodu w sytuacji spełnienia przesłanki wyrażonej w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. poniesienia kosztu w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu.
Biorąc powyższe pod uwagę, każdorazowe zaliczenie danej kary umownej do kosztów podatkowych na gruncie CIT powinno zostać poprzedzone pogłębioną analizą takiej możliwości w szczególności w przypadku wysokiej wartości kar umownych.
Autor: Kancelaria LTM Tax&Legal
Kontakt: +48 22 242 60 24, kancelaria@ltmlegal.pl
Kancelaria LTM Tax and Legal Kuś, Skłodowski i partnerzy wywodzi się z rodzinnego przedsięwzięcia biznesowego funkcjonującego już przeszło 20 lat na rynku usług, w ramach Grupy Spółek Skłodowscy, skupiając młodych, ambitnych prawników, dla których prawo jest nie tylko sposobem na życie, ale również pasją.
Wiedza merytoryczna, wsparta bogatym doświadczeniem praktycznym oraz znajomością problematyki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce sprawia, że jesteśmy w stanie sprostać każdemu wyzwaniu natury prawnej oraz podatkowej, szukając dla naszych Klientów najbardziej optymalnych rozwiązań, dopasowanych do charakteru i potrzeb prowadzonych biznesów. Charakteryzuje nas zaangażowanie w prowadzone sprawy naszych Klientów, ich kompleksowa analiza nie tylko doraźna, ale również długoterminowa, uwzględniająca skutki prawne oraz podatkowe planowanych przedsięwzięć. Kluczowymi aspektami naszej współpracy są terminowość, rzetelność oraz przejrzystość, przy zachowaniu najwyższych standardów etycznych. Jesteśmy otwarci na stałą współpracę oferując nowatorskie podejście do powierzanych nam projektów, jak również na zlecenia indywidualne.
Ściśle współpracujemy z innymi powiązanymi spółkami z Grupy Skłodowscy, dzięki czemu jesteśmy w stanie zaoferować naszym Klientom kompleksową obsługę prowadzonej działalności gospodarczej. Specjalizujemy się w obsłudze branży m.in.: produkcyjnej, deweloperskiej i budowlanej, paliwowej, kosmetycznej, hotelarskiej, e-commerce, dropshipping, agencji pracy tymczasowej, firm zajmujących się handlem międzynarodowym, handlem hurtowym oraz detalicznym różnych podmiotów.
