Business Centre Club przekazał uwagi do rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania.
• Projekt dotyczy zasad udzielania dopłat przez państwo pokrywających częściowo czynsz najmu lokali mieszkalnych i ma odpowiadać na zauważalne zjawisko braku możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych przez ok. 40% społeczeństwa, spowodowane osiąganiem jednocześnie zbyt niskich dochodów dla uzyskania kredytu mieszkaniowego oraz zbyt wysokich dochodów dla uzyskania wsparcia w ramach samorządu lokalnego, poprzez ustalenie zasad i warunków przyznawania dopłat dla takich osób celem umożliwienia im wynajęcia lokali mieszkalnych. Projekt ma realizować cele społeczny oraz inwestycyjny.
• Cele, którymi kierował się projektodawca zasługują na aprobatę z punktu widzenia społecznego, jako potencjalnie odpowiadające na zdiagnozowany problem oraz gospodarczego i mogące wywierać stymulujący wpływ na rynek najmu lokali mieszkalnych.
• Tym bardziej krytycznie należy ocenić fakt, iż cele, które przyświecały projektodawcom zostały znacząco ograniczone w stosunku do celów pierwotnych, ogłaszanych w mediach przed przystąpieniem do prac, a ich spełnienie może nie odpowiadać w pełni na potrzeby społeczne oraz nie działać wystarczająco stymulująco na rynek inwestycji nieruchomości.
Cel społeczny projektu został ograniczony w stosunku do pierwotnego założenia, jakim miało być umożliwienie większej części społeczeństwa zawierania długoterminowych umów najmu lokali mieszkalnych w cenie niższej niż rynkowa, z różnicą dla wynajmującego dopłacaną przez państwo. Pierwotna idea, w naszej opinii, lepiej odpowiadałaby na zdiagnozowany problem społeczny, a jednocześnie lepiej realizowała i zabezpieczała interesy inwestorów, którzy realizowaliby inwestycje mieszkaniowe „na wynajem”.
W proponowanym kształcie programu, mając na uwadze ograniczenie wysokości czynszu najmu, realizacja inwestycji mieszkaniowych „na wynajem” będzie opłacalna wyłącznie według niższych niż rynkowe standardów albo w mniej atrakcyjnych dla nabywców (a zatem tańszych) miejscach. W innych bowiem wypadkach, realizując inwestycję na zasadach rynkowych nieracjonalne gospodarczo byłoby ograniczanie potencjalnego dochodu z inwestycji (na przykład poprzez określenie maksymalnego pułapu czynszu) jedynie po to, by najemcy mogli skorzystać z pomocy państwa.
Negatywnie należy również odnieść się, do postulowanego w Uzasadnieniu, zastąpienia nową regulacją dotychczasowych programów wsparcia dla osób fizycznych w nabyciu własnego mieszkania. W opinii BCC, programy finansowania dopłat do czynszów odpowiadają na inne potrzeby zaspokajania potrzeb mieszkaniowych (realizacja względnie krótkoterminowych potrzeb bieżących), niż programy wsparcia w nabyciu własnego mieszkania (realizacja względnie długoterminowych potrzeb mieszkaniowych związanych z nabyciem prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu), a zatem nowy program nie powinien zastępować programów dotychczasowych.
W szczególności, krytycznie należy ocenić same merytoryczne i proceduralne przepisy zawarte w projekcie, które nie uwzględniają częstych sytuacji życiowych osób, mających być beneficjentami programu, a także nie zapewniają wystarczającego zabezpieczenia interesów inwestorów. BCC deklaruje merytoryczne wsparcie dalszych prac nad projekt. Uzasadniona wydaje się również rewizja samych jego założeń.
Szczegółowe propozycje i uwagi BCC w załączeniu
2018.04.09 Uwagi i propozycje BCC do projektu ustawy o pomocy państwa w …
Kontakt:
dr Łukasz Bernatowicz
ekspert BCC ds. infrastruktury, prawa budowlanego i zamówień publicznych
członek Rady Dialogu Społecznego, członek Rady Zamówień Publicznych
tel. 502 066 619
e-mail: lukasz.bernatowicz@bcc.org.pl
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395, 22 58 26 113
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl
