Głównym celem i założeniem projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw jest, zgodnie z uzasadnieniem do projektu, dostosowanie przepisów ustawy do wymogów wynikających z informatyzacji w zakresie niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania elektronicznego postępowania sądowo-administracyjnego i ma na celu umożliwienie wszystkim sądom administracyjnym pełne wdrożenie systemu teleinformatycznego do kompleksowej obsługi tego postępowania. Oprócz powyższego, jest to także ujednolicenie przepisów ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie informatyzacji postępowania z przepisami innych procedur sądowych.
Zdaniem BCC, projekt zasługuje na generalnie pozytywną ocenę w odniesieniu do planowanych zmian ujednolicających procedury sądowe oraz doprecyzowujących uprawnienia radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Szczegółowej analizy wymagają zaproponowane w nim zmiany o niejednolitym charakterze oraz niejednolitej funkcji (zmiany doprecyzowujące, zmiany merytoryczne, zmiany dotyczące informatyzacji i cyfryzacji). Mając na uwadze powyższe, projekt wymaga dalszych prac i odsunięcia jego wejścia w życie na czas przygotowania i przetestowania niezbędnych systemów informatycznych.
Z punktu widzenia obywatela/przedsiębiorcy:
W projekcie rozbudowano wymogi formalne o numer PESEL strony oraz numer PESEL pełnomocnika, niezależnie od tego czy jest on pełnomocnikiem prywatnym (np. pracownikiem) czy pełnomocnikiem profesjonalnym. W szczególności w przypadku pełnomocników profesjonalnych całkowicie zbędnym i bezzasadnym jest wymaganie wskazywania przez nich numeru PESEL w sytuacji gdy powszechnie identyfikowani są przy wykonywaniu czynności zawodowych numerem wpisu na listę odpowiedniego samorządu zawodowego.
Wymogi formalne rozbudowano również o wymóg by w pierwszym piśmie w sprawie wskazać „numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer identyfikacyjny REGON albo numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji, albo numer identyfikacji podatkowej (NIP) strony wnoszącej pismo, niebędącej osobą fizyczną, która nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest ona obowiązana do jego posiadania”. Ten wymóg również należy ocenić zdecydowanie negatywnie. Po pierwsze, przepis jest sformułowany w sposób nieczytelny i niezrozumiały jako wielokrotnie złożony równoważnik zdania, przy czym zastosowane alternatywy łączne i rozłączne oraz interpunkcja mogą budzić wątpliwości interpretacyjne. Dla przeciętnego odbiorcy nie będzie jasne w jakich wypadkach należy wskazać numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w jakich numer REGON lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) albo inny numer rejestrowy.
Ponadto, projekt całkowicie pomija postulowane od dawna i implementowane w praktyce (chociażby powoływane w uzasadnieniach ustawy prawo przedsiębiorców i ustaw merytorycznie powiązanych z ustawą prawo przedsiębiorców) stopniowe odchodzenie od posługiwania się numerem REGON na rzecz chociażby numeru identyfikacji podatkowej (NIP).
Z aprobatą odnosimy się do zawartych w projekcie ustawy modyfikacji przepisów w zakresie w jakim rozszerzają one możliwości stosowania technik cyfrowych i informatycznych w postępowaniu. Należy zwrócić uwagę, że zakładana integracja informatycznych rozwiązań technicznych w postępowaniu wydaje się bardzo głęboka. Wobec tego, już poza opiniowanym projektem, konieczne jest rozważne i kompletne przygotowanie odpornego na awarie, odpowiednio zabezpieczonego i odpowiadającego wymogom postępowania systemu teleinformatycznego.
Krytycznie jednak należy odnieść się do proponowanej daty wejścia w życie projektu ustawy – 31 maja 2019 roku. Mając na uwadze stan prac nad projektem, a także stan aktualnie funkcjonujących systemów teleinformatycznych w organach państwowych, urzędach i sądach, termin ten jest znacznie zbyt krótki. Zmiany niedotyczące cyfryzacji zawarte w projekcie nie są na tyle doniosłe by przyspieszać jego wejście w życie, pomimo braku technicznych warunków do stosowania zmian dotyczących cyfryzacji. W związku z tym, BCC proponuje by data wejścia w życie projektu uwzględniała stan przygotowania organów i sądów na cyfryzację, co oznacza znaczące wydłużenie terminu w stosunku do proponowanego.
Więcej informacji w załączeniu
Kontakt do eksperta:

dr Łukasz Bernatowicz
ekspert BCC ds. infrastruktury, prawa budowlanego i zamówień publicznych
minister infrastruktury w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
członek Rady Dialogu Społecznego, członek Rady Zamówień Publicznych
tel. 502 066 619
e-mail: lukasz.bernatowicz@bcc.org.pl

Kontakt dla mediów:
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395, 22 58 26 113
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl

2019.04.01 Opinia BCC do projektu ustawy o postępowaniu przed sądami adm…