Dobiegają końca konsultacje publiczne projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (druk senacki nr 232).
Business Centre Club popiera zmiany proponowane w ramach konsultowanego projektu ustawy. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu do projektu, epidemia COVID-19 ma istotny wpływ na funkcjonowanie gospodarki. W przypadku niektórych branż można mówić wręcz o zapaści. Stan, w którym przychodzi funkcjonować przedsiębiorcom, można porównać do stanu klęski żywiołowej. Niezbędne jest zatem wprowadzenie dalszych rozwiązań, które będą pomocne przedsiębiorcom w tym trudnym czasie. Projekt ustawy rozszerza katalog wsparcia dla przedsiębiorców przewidziany w dotychczas przyjętym ustawodawstwie.
Z punktu widzenia przedsiębiorcy:
Business Centre Club popiera rozwiązania polegające na zapewnieniu przedsiębiorcom, objętym całkowitym zakazem prowadzenia działalności z związku z zagrożeniem COVID-19 środków finansowych z budżetu państwa na pokrycie kosztów prowadzonej przez nich działalności. Pokrycie kosztów działalności będzie rekompensatą dla przedsiębiorców, którzy nie ze swojej winy znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji gospodarczej. – Warto podkreślić, iż trudna sytuacja firm nie wynika z błędów w zarządzaniu, lecz z zewnętrznych, niezależnych czynników. Dotacje z budżetu państwa należy traktować jako inwestycję, która po ustąpieniu stanu zagrożenia COVID-19 zwróci się z nawiązką we wpłaconych przez firmy podatkach – podkreśla Radosław Płonka, ekspert BCC ds. prawa gospodarczego.
Pozytywnie należy ocenić propozycje zmian zawarte w projekcie ustawy w zakresie możliwości zawieszenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zatrudniających pracowników, rozwiązania w zakresie zniesienia zakazu handlu w niedzielę, zakazu wykonywania czynności związanych z handlem w niedzielę oraz zakazu powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu w niedzielę, a także czynności związanych z handlem w niedzielę, przy jednoczesnym zapewnieniu pracownikowi co najmniej dwóch niedziel wolnych od pracy w ciągu czterech tygodni.
Konieczne uregulowanie kwestii najemców i wynajmujących w galeriach handlowych
Nie ma gałęzi gospodarki, która nie odczułaby katastrofalnych skutków ekonomicznych epidemii COVID-19 oraz towarzyszących jej lockdownów. Firmy prowadzące działalność w ramach galerii handlowych są jednak tym sektorem, który został wyjątkowo dotknięty przez pandemię. Spadki liczby odwiedzin punktów oraz sprzedaży w stosunku do analogicznego okresu z ubiegłego roku są wyższe niż 50 proc. Dla dużej liczby najemców nieopłacalne staje się prowadzenie biznesu w galeriach handlowych. W szczególnie trudnej sytuacji są najemcy w galeriach, którzy z uwagi na także społeczną misję swojej działalności tj. zaspokojenie podstawowych potrzeb społeczeństwa poprzez zapewnienie dostępu do leków, żywności i środków higienicznych, prowadzili w czasie lockdownu działalność w pustych obiektach handlowych, ponosząc ogromne straty. Straty które, nie zostały pokryte przez rządowe programy pomocy.
Pomiędzy wynajmującymi, a najemcami wyłonił się problem rozliczeń czynszu. W szczególności, wobec obecnej, drugiej fali epidemii. Najemcy postulują obniżkę czynszu najmu tak, aby możliwe było uzyskanie rentowności ich przedsiębiorstw, przy obecnych poziomach obrotów. Wynajmujący ze względu na obciążające ich koszty m.in. kredytów zaciągniętych pod budowę galerii, nie są w stanie sprostać tym oczekiwaniom. Wobec braku szczegółowego uregulowania tej kwestii przez obecnie obowiązujące przepisy (art. 15ze specustawy COVID-19 regulował stosunki między wynajmującymi, a najemcami jedynie w czasie zakazu prowadzenia działalności w galeriach), stronom nie pozostaje nic innego, jak podjęcie negocjacji lub sąd w oparciu o klauzulę nadzwyczajnej zmiany stosunków. Mając na względzie czas działania wymiaru sprawiedliwości może to zająć lata. Strony podejmują zatem rozmowy. Niestety, w większości przypadków, bardzo trudno jest osiągnąć porozumienie. Negocjacje przeciągają się. Nikt nie jest pewny jutra.
BCC proponuje dodanie do senackiego projektu ustawy zapisów dotyczących wysokości czynszów w galeriach handlowych
– Problem jest doniosły gospodarczo i społecznie. W sytuacji tak drastycznego spadku odwiedzin w galeriach handlowych, najemcy nie mają środków na pokrycie czynszów. W najbliższym czasie problem dotknie jeszcze mocniej także wynajmujących, którzy faktycznie nie otrzymają czynszu najmu, a w konsekwencji mogą zaprzestać spłacania swoich zobowiązań wobec banków, co wpłynie na kondycję sektora bankowego – podkreśla Radosław Płonka. – Bez wprowadzenia racjonalnych rozwiązań ustawowych, nie można wykluczyć, iż w najbliższym czasie czeka nas szereg bankructw firm z sektora galerii handlowych, a tym samym dojdzie do masowych zwolnień pracowników – wyjaśnia ekspert BCC.
Handel jest branżą o niezwykle dużym znaczeniu dla rynku pracy w Polsce. W 2018 roku pracowało tam ponad 1,2 mln Polaków, co stanowiło około 10% wszystkich pracujących w sektorze prywatnym. Przewidywana recesja będzie miała bardzo negatywny wpływ na rynek pracy – stopa bezrobocia w 2020 r. ma wynieść 9,9% (w 2019 wynosiła jedynie 3,3%). Brak odpowiednich regulacji dla sektora galerii handlowych z pewnością przyczyni się do pogłębienia tej sytuacji. Wskazane wydaje się zatem wprowadzenie do porządku prawnego proponowanych przez BCC zmian.
Szczegółowe propozycje w załączeniu.
Opinia BCC nt. senackiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu pandemii Covid-19
Kontakt z ekspertem:
Radosław Płonka
ekspert BCC ds. prawa gospodarczego
Kancelaria Płonka Ozga Adwokaci i Radcowie Prawni
tel. 501 177 515
e-mail: radoslaw.plonka@bcc.org.pl
Kontakt dla mediów:
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395, 22 58 26 113
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl
