Dobiegł końca termin konsultacji publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zaprezentowana koncepcja zmian ma charakter mieszany, który polega z jednej strony na podwyższeniu najniższych świadczeń odpowiednio do 1100 zł w przypadku najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinnej i renty socjalnej. W przypadku najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nastąpi jej podwyższenie do 825 zł. Z drugiej strony, zachowując ustawowy wskaźnik waloryzacji, nowa regulacja ma zapewnić minimalną gwarantowaną podwyżkę świadczenia na poziomie 70 zł. Przyjęcie w 2019 r. zasady waloryzacji procentowej z gwarantowaną minimalną podwyżką w wysokości 70 zł będzie oznaczać, że świadczenia wypłacane w kwocie poniżej 2147,30 zł miesięcznie zostaną podwyższone w stopniu większym, aniżeli przy dotychczasowym „mechanizmie procentowym”.
Zmiana dotychczasowego mechanizmu, opartego o podwyższenie procentowe świadczeń, podniesie szacunkowe koszty operacji z 6,86 mld zł do 8,44 mld zł. Oznacza to, iż nowy mechanizm będzie kosztował więcej o ok. 1,58 mld zł w skali kolejnego roku budżetowego. Z uwagi na rosnące koszty systemu zabezpieczenia społecznego w tym: obniżenia wieku emerytalnego ok. 54 mld zł (2017-2021), wydatków programu 500+ (33 mld zł od jego wprowadzenia w 2016 r.), zapowiadanych zmian w emeryturach mundurowych, polegających na zniesieniu kryterium wiekowego, podkreślić należy, iż wszystkie te uprawnienia weszły bądź wchodzą w sferę praw nabytych. Oznacza to tzw. usztywnienie tej części wydatków budżetu państwa o kwoty narastające w kolejnych latach, niezależnie od sytuacji gospodarczej państwa. Jeśli będzie ona gorsza, w tym na rynku pracy, wydatki te będą musiały być także ponoszone.
O ile sama idea ochrony najniższych świadczeń jest słuszna i zgodna z europejskimi rozwiązaniami w tej mierze, o tyle niepokoi fakt, iż dla wszystkich zmian w systemie ubezpieczeń społecznych brakuje tzw. mapy drogowej. Nie są znane także łączne skutki ich wprowadzenia w perspektywie 3-5 lat oraz długoterminowej, podobnie jak jest to czynione w przypadku szacowania przepływów w FUS. Postulat systemowego podejścia do polityki społecznej nie został zrealizowany dotychczas od podjęcia zmian ustrojowych w Polsce. Odnosząc się wyłącznie do potrzeby ochrony najniższych świadczeń, BCC wskazuje na wieloletnie zaniedbania w tej dziedzinie.
Więcej informacji w załączeniu 2018.11.30 Mechanizm waloryzacji emerytur i rent w 2019 r.
Kontakt do eksperta:
dr Wojciech Nagel
ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych i pracy
minister ds. ubezpieczeń społecznych w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
tel. 601 329 181
e-mail: wojciech.nagel@bcc.org.pl
Kontakt dla mediów:
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395, 22 58 26 113
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl
