Zakończyły się konsultacje dotyczące propozycji zapisów Białej Księgi Rozwoju Przemysłu. Celem najnowszego badania BCC wśród przedsiębiorców było rozpoznanie obecnych barier, które krępują firmy w kontekście planów wdrożenia tzw. Nowej Polityki Przemysłowej. NPP wicepremiera Jarosława Gowina ma być „uszytym na miarę” programem skierowanym do branż, które mają pomysły na potrzebne zmiany i wsparcie ich działalności.
Największe bariery, na które wskazują firmy w funkcjonowaniu swojej branży, to przede wszystkim wysokie obciążenia podatkowe i para-podatkowe (75,6%), dostęp do pracowników (58,5%), wysokie ceny energii (63,4%), a także zbyt szybko rosnące płace (48,8%) oraz niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych (36,6%). Problemem jest także gospodarowanie odpadami (29,3%) oraz kurs złotego do innych walut (19,5%) – wynika z raportów firm, które zebraliśmy w styczniu w grupie 1800 pracodawców – indywidualnych członków BCC.
– Mimo dobrych ocen Polski płynących z Komisji Europejskiej, polscy przedsiębiorcy dalej borykają się z trudnościami i barierami biurokratyczno-prawnymi, znacznie większymi niż w innych krajach Unii Europejskiej – mówi Marek Goliszewski, prezes Business Centre Club. – Nie można ich ciągle zaskakiwać kolejnymi obciążeniami, jak chociażby ostatnio podatek od reklamy, dodatkowo narzucany bez zapowiedzi w trakcie roku. Cieszymy się z zadowolenia premiera, że Polska przechodzi kryzys gospodarczy w miarę łagodnie w stosunku do innych krajów członkowskich UE. Ale wisi nad nami olbrzymi dług publiczny i deficyt budżetowy, które można zasypywać tylko zaangażowaniem przedsiębiorców i ich firm w inwestycje. Tymczasem wciąż istnieją dla tego olbrzymie przeszkody, które wskazuje nasze badanie – podsumowuje prezes BCC.
W kontekście planowanej nowej polityki przemysłowej, przedsiębiorcy zwracają uwagę na niską jakość instytutów badawczych i uczelni – brak odpowiedniej oferty dla biznesu, zbyt restrykcyjne prawo i częste, bardzo szybkie zmiany przepisów, które są zawiłe. Podkreślają większą restrykcyjność polskiego prawa podatkowego niż w innych krajach, które nie jest należycie konsultowane, co przejawia się później nadmiarem publikacji obszernych objaśnień. Barierą jest również długotrwałość oczekiwania na wydanie decyzji.
Problematyczna jest niestabilność cen surowców, a co za tym idzie – materiałów do produkcji. Eksport obarczony jest ciągłym ryzykiem zakupu komponentów do produkcji w cenach uzależnionych od aktualnego kursu waluty. Rozwiązaniem byłoby wejście Polski do grupy krajów strefy euro, co od wielu lat postuluje BCC, a co firmom dałoby szansę na znaczne uproszenie księgowości i stabilizację wyników ekonomicznych produkcji.
Dużym ograniczeniem rozwoju eksportu jest także systematyczny wzrost kosztów transportu. Potrzebna jest pomoc państwa w zakresie stymulacji szybkich i tanich kanałów morskiego transportu do USA, Kanady, Australii itp.
Bariery w prawie krajowym
Przedsiębiorcy, zapytani o bariery związane z polskimi regulacjami w funkcjonowaniu własnej firmy oraz branży, wszyscy (100%) wskazują na zbyt częste zmiany przepisów, za krótki okres vacatio legis wprowadzanych zmian (63%) oraz na procedury legalizacji zatrudnienia pracowników z zagranicy (31,6%).
Rosnąca lawina dokumentów, sprawozdań, oświadczeń, biurokracja! Rozwiązania informatyczne udostępniane na „ostatnią chwilę”, długotrwałość oczekiwania na wydanie decyzji i brak uwzględniania uwag biznesu (konsultacji publicznych) w procesie legislacyjnym – to grzechy główne systemy prawnego w Polsce.
– Droga i pracochłonna procedura certyfikacji produkowanych urządzeń. W małoseryjnej produkcji urządzeń, koszty certyfikacji zdecydowanie podnoszą cenę produktów. Czas trwania certyfikacji i otrzymania ostatecznego świadectwa, zdecydowanie opóźnia moment odzyskiwania poniesionych nakładów – pisze jeden z ankietowanych przedsiębiorców.
Przedsiębiorcy dostrzegają innowacyjne i bardziej otwarte rozwiązania umożliwiające połączenie szkolnictwa zawodowego z działalnością firm, m.in. w zakresie możliwości finansowania czy rozwoju kadry przedmiotów zawodowych itp.
Szwankują relacje z urzędami
Aż 70% przedstawicieli firm zwraca uwagę na zbyt długi czas oczekiwania na decyzje, a 62,5% na brak realnej odpowiedzialności urzędników za popełniane błędy. Inne bariery związane z relacjami na linii przedsiębiorstwa – urzędy to brak merytorycznego wsparcia (40%), zbyt duża liczba i przewlekłość kontroli (37,5%) i brak uzasadnień do wydawanych decyzji (22,5%).
Nie pomaga styl i język komunikacji urzędników z przedsiębiorcami. – Często pierwsza odpowiedź urzędu jest prośbą o dosłanie mało istotnych uzasadnień lub dodatkowych dokumentów, tylko po to, aby przedłużyć ostateczne załatwienie sprawy. Przedsiębiorca jest ciągle petentem urzędu – skarżą się przedsiębiorcy. – Przeszkadza podejście urzędów wg schematu „jesteśmy po to, aby was złapać na jakiejś niezgodności, nawet niewielkiej i nałożyć karę, a nie po to, by wspierać w zgodnym z prawem prowadzeniu działalności” – wyjaśniają.
– Potrzebujemy wysokiej klasy, dobrze opłacanych urzędników – dodają.
Bariery związane z prawem unijnym
Jeśli chodzi o prawodawstwo Unii Europejskiej, podstawowe problemy, jakie rozpoznają przedsiębiorcy, to mało dostępnych informacji (60%), zbyt częste zmiany przepisów (31,4%) oraz regulacje niekorzystne dla polskich firm (25,7%).
Przedsiębiorcy zwracają uwagę na coraz większą restrykcyjność przepisów w niektórych branżach, niewspółmierną do innych segmentów rynku, zbyt późną implementację dyrektyw UE do polskiego prawa, co nie daje firmom wystarczającego czasu na przygotowanie się i prawidłowe wdrożenie nowych regulacji. W dodatku Polska bardzo często implementuje przepisy unijne w ostatnim możliwym momencie, narażając przedsiębiorców na niepewność, dodatkowe koszty itp.
95% proc. przedsiębiorców za tarczą prawną Jarosława Gowina
Aż 95% ankietowanych przedsiębiorców uważa że potrzeba jest tzw. tarcza prawna – rozumiana jako instrument ochrony przedsiębiorców przed zbyt dużą liczbą zmian przepisów, gwarantujący ich stabilność, przewidywalność i transparentność. – Zdecydowanie potrzebne są mechanizmy chroniące przed ciągłymi zmianami prawa, często wprowadzanymi z dnia na dzień. Szkodzi to zarówno jakości tego prawa, jak i możliwościom rzetelnego ich wdrażania. Skutkuje to także większą skłonnością do szukania „obejść”. Nie należy myśleć o tworzeniu nadbudowy instytucjonalnej nad nadmiernie stworzonymi przepisami, tylko działać w kierunku upraszczania przepisów – argumentują przedstawiciele biznesu.
Dłuższe vacatio legis, rzeczywiste konsultacje społeczne, większa stabilizacja regulacji prawnych – to jest to, czego potrzebują podmioty gospodarcze.
Głos biznesu – przedsiębiorcy mówią, czego potrzebują, aby rozwijać firmy:
· Stabilizacji i transparentności przepisów prawnych i niegenerowania codziennie setek poprawek do poprawek we wszelkiej maści ustawach w ekspresowym tempie. Bez poczucia stabilności w tym obszarze trudno planować działania firmy.
· Mniej obostrzeń.
· Niższych cen energii.
· Ograniczenia kosztów prowadzenia działalności.
· Wsparcia dla branż najbardziej dotkniętych pandemią (koncertowa, sportowa, turystyczna).
· Więcej programów dla dużych firm.
· Większej liczby inicjatyw rządowych, które rozwijają biznes dla poszczególnych branż, np. motoryzacji.
· Znacznie większej liczby zwolnień podatkowych dla MŚP. Większego wspierania przedsiębiorców zasilających lokalny rynek np. poprzez ulgi podatkowe.
· Dopasowania edukacji do potrzeb gospodarki (zbyt mało specjalistów na rynku), dostosowania mentalności osób pracujących na uczelniach i w instytutach badawczych do potrzeb projektów biznesowych.
· Niższych obciążeń ZUS i podatków.
· Sprawnie działających sądów i szybszych rozstrzygnięć w sądach gospodarczych.
· Konsultacji z przedsiębiorcami przed zmianami w ustawodawstwie. Prowadzenia szerokich konsultacji z pracodawcami przy opracowywaniu i wprowadzaniu wszelkich programów prospołecznych i ustalaniu płac minimalnych.
· Szybkiego reagowania na potrzebne zmiany.
· Kontynuacji wspierania inwestycji i wynalazczości, nie tylko na etapie projektów, ale również na etapie wdrażania do produkcji, co zwiększy potencjał państwa polskiego i stworzy nowe miejsca pracy (zapobiegać wypływaniu/sprzedaży patentów za granicę).
· Rzeczywistego zaangażowania państwa w tworzenie prostych i jednoznacznych przepisów prawa.
· Ustanowienie jednoznacznych zasad wspierania firm w zakresie nowych produktów. Należy wprowadzić spis zasad przydzielania wsparcia dla przedsiębiorców na nowe innowacyjne projekty, aby dofinansowanie nie było subiektywną oceną urzędu, urzędnika i sympatii politycznych.
· Dostępu do kredytów.
· Zmiany prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.
· Przestrzegania prawa.
· Większego zaufania do przedsiębiorcy. Traktowania przedsiębiorców z należytą godnością, nie jako potencjalnych przestępców, a jako podmioty generujące przychody dla państwa.
METRYCZKA: Proszę wskazać wielkość firmy wg liczby zatrudnionych.
44,7% – mikro- lub małe przedsiębiorstwo (do 49 zatrudnionych)
39,5% – średnie przedsiębiorstwo (od 50-249 zatrudnionych)
15,8% – duże przedsiębiorstwo (powyżej 250 zatrudnionych)
Nowa polityka przemysłowa – raport z firm BCC
Kontakt:
Marek Goliszewski
prezes BCC
przewodniczący Rady Przedsiębiorczości
przewodniczący Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
tel. 600 251 351
e-mail: biuro@bcc.org.pl
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl
