Stabilne otoczenie regulacyjne jest podstawą do podtrzymania wzrostu gospodarczego i inwestycji prywatnych – apel do rządu aktualny!

– W sytuacji zadeklarowanego stanu epidemii, który wpływa na drastyczną zmianę sytuacji przedsiębiorstw i całego życia gospodarczego, wydaje się tym bardziej konieczne rzetelne konsultowanie przez stronę rządową wszelkich projektów regulacji mających na celu ograniczenie skutków kryzysu – uważa Witold Michałek, minister ds. procesu stanowienia prawa w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC. – Jak zaznaczono w wielu apelach i stanowiskach, rząd oraz większość parlamentarna powinny, po konsultacjach z organizacjami reprezentującymi interesariuszy, w szczególności ze stroną społeczną Rady Dialogu Społecznego, uwzględniać w specustawach oznaczanych kolejnymi numerami „tarcz antykryzysowych” oraz w innych, nowych regulacjach najważniejsze rekomendacje, zgłaszane przez te organizacje – uważa minister ds. procesu stanowienia prawa w Gabinecie Cieni BCC.

– Apel do rządu ws. konieczności zmiany postępowania dotyczącego procedowania nad ustawami i rozporządzeniami w taki sposób, aby poprawić ich jakość, a przez to poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej – pozostaje od dłuższego czasu niezmienny. Konieczne jest zapewnienie skutecznych konsultacji publicznych i zaangażowania partnerów społecznych z Rady Dialogu Społecznego w proces kształtowania polityki, zgodnie z Zaleceniami Rady Unii Europejskiej – podkreśla Witold Michałek.

Opracowanie jest elementem Raportu Gabinetu Cieni BCC dot. II kwartału 2020 r. Będziemy codziennie przedstawiać opinie ministrów GGC BCC związane z obecną sytuacją oraz rekomendacje na najbliższe miesiące.

System stanowienia prawa

Witold Michałek, minister ds. procesu stanowienia prawa Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Członek i współzałożyciel Stowarzyszenia Profesjonalnych Lobbystów w Polsce. Współwłaściciel firmy lobbingowej i doradczej UNILOB. Koordynator i konsultant w wielu międzynarodowych projektach, mających na celu pomoc we wprowadzaniu regulacji i instytucji gospodarki rynkowej w krajach Europy Środk.-Wsch., Azji i Afryki, finansowanych przez USAID, UE oraz rząd Wielkiej Brytanii. Ekspert BCC ds. gospodarki, legislacji i lobbingu.
Tel. 605 426 959, e-mail: witold.michalek@bcc.org.pl

WSKAZANIA DLA RZĄDU

Apel do rządu ws. konieczności zmiany postępowania dotyczącego procedowania nad ustawami i rozporządzeniami w taki sposób, aby poprawić ich jakość, a przez to poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej – pozostaje od dłuższego czasu niezmienny.

1. W sytuacji zadeklarowanego stanu epidemii, który wpływa na drastyczną zmianę sytuacji przedsiębiorstw i całego życia gospodarczego, wydaje się tym bardziej konieczne rzetelne konsultowanie przez stronę rządową wszelkich projektów regulacji mających na celu ograniczenie skutków kryzysu. Jak zaznaczono w wielu apelach i stanowiskach, rząd oraz większość parlamentarna powinny, po konsultacjach z organizacjami reprezentującymi interesariuszy, w szczególności ze stroną społeczną Rady Dialogu Społecznego, uwzględniać w specustawach oznaczanych kolejnymi numerami „tarcz antykryzysowych” oraz w innych, nowych regulacjach najważniejsze rekomendacje, zgłaszane przez te organizacje.

2. Rząd powinien jak najszybciej oraz w pełnym zakresie wykonać Zalecenia Rady UE w sprawie krajowego programu reform Polski w 2020 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na 2020 r. w szczególności w odniesieniu do poniższych, zawartych w nim zapisów:

(26) Solidne i stabilne otoczenie regulacyjne jest podstawą, która umożliwia podtrzymanie wzrostu gospodarczego i inwestycji prywatnych. Brak odpowiednich konsultacji publicznych i z partnerami społecznymi ma negatywny wpływ na stabilność i pewność otoczenia działalności gospodarczej, jak również na jakość ustawodawstwa. Obowiązek przeprowadzania konsultacji publicznych został wprowadzony w odniesieniu do projektów ustaw proponowanych przez Radę Ministrów, natomiast w przypadku wniosków objętych alternatywną ścieżką legislacyjną, takich jak wnioski poselskie, konsultacje nie są przeprowadzane albo nie są obowiązkowe. Ta niekonsekwencja również wpływa niekorzystnie na jakość przyjmowanego ustawodawstwa.

Ponadto, w ostatnich latach pogorszyła się jakość dialogu społecznego, głównie dlatego, że w ramach procesu kształtowania polityki nie przeprowadza się konsultacji lub okresy konsultacji są bardzo krótkie. Zapewnienie wystarczającego czasu na konsultacje, lepsze wykorzystanie opinii zainteresowanych stron na temat projektów ustaw i dokumentów dotyczących polityki oraz ograniczenie do minimum przypadków wyłączenia ustaw z konsultacji zwiększyłoby zaangażowanie partnerów społecznych i przyczyniłoby się do poprawy jakości stanowienia prawa. Rada Dialogu Społecznego stanowi element ram instytucjonalnych trójstronnego dialogu społecznego. Przepisy prawne przyjęte w kwietniu 2020 r. osłabiają jednak autonomię partnerów społecznych w Radzie Dialogu Społecznego, z czym wiąże się ryzyko dalszego zmniejszenia skuteczności dialogu społecznego w Polsce. (…)

NINIEJSZYM ZALECA Polsce podjęcie w latach 2020 i 2021 działań mających na celu:
· Poprawę klimatu inwestycyjnego, w szczególności poprzez ochronę niezależności sądów.
· Zapewnienie skutecznych konsultacji publicznych i zaangażowania partnerów społecznych w proces kształtowania polityki.

PODSUMOWANIE dotychczasowych działań rządu

Istnieje wiele przykładów ilustrujących złamanie procedur rzetelnej legislacji w okresie zadeklarowanego przez rząd stanu epidemii. Wiele projektów związanych z kolejnymi „tarczami antykryzysowymi” było procedowanych i przegłosowanych przez Sejm w ciągu zaledwie 2-3 dni.

Najnowszym przykładem było procedowanie w Sejmie tzw. prezydenckiej ustawy o Polskim Bonie Turystycznym, która wpłynęła do Sejmu 18 czerwca br. W czasie drugiego czytania posłanka PiS Urszula Rusecka złożyła wniosek o przejście do trzeciego czytania, bez odsyłania do komisji licznych poprawek i wniosków, złożonych drugim czytaniu. Sejm ten wniosek w głosowaniu poparł i ustawa została przez Sejm przyjęta w tym samym dniu, 19 czerwca, tj. dzień później od wpłynięcia.

Inne projekty ustaw poddane zostały tzw. konsultacjom społecznym dopiero po ich przyjęciu przez Sejm. I tak np.: Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych: Pierwsze czytanie projektu w Sejmie odbyło się 28 maja br. W tym samym dniu, po pospiesznych posiedzeniach komisji, odrzuceniu wnoszonych poprawek, odbyło się drugie oraz trzecie czytanie i Sejm przyjął ustawę.

Przygotowany przez rząd OSR do powyższego projektu, dotyczącego warunków zawieszenia funkcjonowania Stabilizującej Reguły Wydatkowej wskazuje, że podmioty, na które oddziałuje projekt to m.in.: większość podmiotów i gospodarstw domowych, w szczególności przedsiębiorcy, podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, podatnicy podatku od towarów i usług, etc. Zatem jest to projekt ważny dla gospodarki.

Konsultacja Ministra Finansów z RDS w sprawie projektu w formie videospotkania odbyła się jednak dopiero 8 czerwca. W związku z tym Zespół RDS zmuszony był wydać oświadczenie, w którym wskazano, że:

Strona społeczna Zespołu ds. Budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego, po dyskusji z udziałem szeroko reprezentowanych przedstawicieli Ministerstwa Finansów, na posiedzeniu w dniu 8 czerwca br., w sprawie zmian w ustawie o finansach publicznych i regule wydatkowej oraz sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa w 2019 r., sformułowała następujące konkluzje:

1. Zmiany w tak kluczowym obszarze w warunkach kryzysu spowodowanego COVID-19 wymagają przestrzegania reguły konsultacji społecznych.

2. Partnerzy społeczni podkreślili, że konieczna jest dyskusja z ich udziałem nt. długu publicznego i szczegółów uszczelnienia stabilizacyjnej reguły wydatkowej, ale także informacje ze strony MF nt. konsekwencji zawieszenia stabilizacyjnej reguły i ścieżki powrotu.

Partnerzy społeczni podkreślili również konieczność odpowiednich, terminowych konsultacji innych, zbliżających się bardzo ważnych projektów: nowelizacji budżetu na 2020 r., założeń i projektu przyszłorocznego budżetu oraz Wieloletniego Planu Finansowego Państwa.

Raport Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC – SYSTEM STANOWIENIA PRAWA

Kontakt dla mediów:

Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl