Konieczne jest wprowadzenie w Prawie zamówień publicznych przepisów specjalnych na czas trwania kryzysu w związku z pandemią

– Nowa ustawa Prawo zamówień publicznych ma wejść w życie dopiero w 2021 r. W związku z kryzysem epidemicznym, konieczne są działania w zakresie zamówień publicznych na poziomie Tarczy Antykryzysowej. Tymczasem reguluje ona w zasadzie tylko kilka istotnych kwestii związanych z tą sferą gospodarki – mówi dr Łukasz Bernatowicz, minister infrastruktury w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC. – Przewiduje się zwolnienia zamawiającego z odpowiedzialności za odstąpienie od nałożenia kar finansowych na wykonawcę, który nie dotrzyma terminu realizacji kontraktu w związku z COVID-19. Przewidziano również możliwość zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, niemniej jest to rozwiązanie niewystarczające. W praktyce bowiem, w oparciu o przedstawione przepisy, doprowadzenie do zmiany kontraktu może być trudne do zrealizowania i w rzeczywistości uzależnione od decyzji zamawiającego. Jednocześnie wciąż brakuje możliwości waloryzacji kontraktów realizowanych w ramach Pzp. Trzeba też pamiętać, że decyzje w obu powyżej wspomnianych kwestiach leżą po stronie zamawiającego. Zatem jedynie od jego dobrej woli zależy, czy z nich skorzysta. To zdecydowanie za mało w obecnej sytuacji. Przepisy te powinny znaleźć obligatoryjne zastosowanie przy spełnieniu przesłanek związanych z nadzwyczajnymi okolicznościami – uważa Łukasz Bernatowicz.

Gospodarczy Gabinet Cieni Business Centre Club to think tank powołany w kwietniu 2012 r., aby wspierać działania prorozwojowe władz publicznych, monitorować prace resortów kluczowych dla przedsiębiorczości, rekomendować zmiany sprzyjające rozwojowi kraju, wzrostowi gospodarczemu i konkurencyjności polskich firm.

W skład gabinetu wchodzą wybitni, gospodarczy fachowcy, z których wielu piastowało w przeszłości funkcje publiczne. Więcej informacji.

Będziemy codziennie przedstawiać poglądy poszczególnych ministrów Gabinetu Cieni BCC związane z obecną sytuacją.

Infrastruktura i budownictwo

DR ŁUKASZ BERNATOWICZ, minister infrastruktury
Dr nauk prawnych, radca prawny z wieloletnim doświadczeniem w zakresie prawa cywilnego i handlowego, ze szczególnym uwzględnieniem transakcji związanych z nabywaniem nieruchomości i finansowaniem ich nabycia, fuzjami oraz przejęciem spółek. Arbiter w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie z zakresu prawa spółek, prawa finansowego, prawa budowlanego, projektów infrastrukturalnych, szeroko pojętych umów handlowych oraz prawa nieruchomości.
Tel. 502 066 619, e-mail: lukasz.bernatowicz@bcc.org.pl

WSKAZANIA DLA RZĄDU

1. Wprowadzić przepisy specjalne w Prawie zamówień publicznych na czas trwania kryzysu związanego z pandemią.

2. Wprowadzić przepisy ułatwiające kontynuowanie lub powrót do pracy cudzoziemcom.

3. Przygotowanie puli środków budżetowych na inwestycje publiczne, w celu pobudzenia gospodarki po ustąpieniu kryzysu.

PODSUMOWANIE dotychczasowych działań rządu

Pozytywy:

1. Zniesienie odpowiedzialności zamawiającego w przypadku odstąpienia od ukarania wykonawcy, mającego problemy z dochowaniem terminu realizacji zamówienia.

2. Zniesienie wymogu stosowania Pzp w niektórych branżach, na czas trwania pandemii.

Zagrożenia:

1. Zbiurokratyzowanie procesu zamówień publicznych w sytuacji praktycznej niemożności uzyskania dokumentów i zaświadczeń z urzędów.

2. Brak rozwiązań kryzysowych w zamówieniach publicznych w związku z nadzwyczajną sytuacją w gospodarce.

3. Niewykorzystanie środków z kończącej się perspektywy unijnej.

Nowa ustawa Pzp ma wejść w życie dopiero w 2021 r. W związku z kryzysem epidemicznym, konieczne są działania w zakresie zamówień publicznych na poziomie Tarczy Antykryzysowej. Tymczasem reguluje ona w zasadzie tylko kilka istotnych kwestii związanych z tą sferą gospodarki. Przewiduje się zwolnienia zamawiającego z odpowiedzialności za odstąpienie od nałożenia kar finansowych na wykonawcę, który nie dotrzyma terminu realizacji kontraktu w związku z COVID-19.

Przewidziano też możliwość zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego niemniej jest to rozwiązanie niewystarczające. W praktyce bowiem w oparciu o przedstawione przepisy doprowadzenie do zmiany kontraktu może być trudne do zrealizowania i w rzeczywistości uzależnione od decyzji zamawiającego. Jednocześnie wciąż brak jest możliwości waloryzacji kontraktów realizowanych w ramach Pzp.

Trzeba też pamiętać, że decyzje w obu powyżej wspomnianych kwestiach leżą po stronie zamawiającego. Zatem jedynie od jego dobrej woli zależy, czy z nich skorzysta. To zdecydowanie za mało w obecnej sytuacji. Przepisy te powinny znaleźć obligatoryjne zastosowanie przy spełnieniu się przesłanek związanych z nadzwyczajnymi okolicznościami.

Według ostatnich danych prawie 2 mld zł zamierzał pożyczyć rząd, aby opłacić dodatkowe wydatki na dokończenie zerwanych w tym roku kontraktów na nowe autostrady i drogi ekspresowe. W obecnej sytuacji kwota ta jest absolutnie niewystraczająca. Do tego dochodzi fakt, że miliardy złotych z bieżącej perspektywy unijnych środków nie zostałyby wykorzystane o czym dowiedzieliśmy się niejako przy okazji przekierowania tych środków przez Komisję Europejską na walkę z koronawirusem.

Rząd musi przeznaczyć znacznie większe niż dotychczas środki na inwestycje infrastrukturalne zarówno rządowe jak i samorządowe, w celu pobudzenia gospodarki po ustaniu stanu epidemii.

W branży budowlanej niedobór pracowników może wciąż być bardzo mocno odczuwalny mimo wzrostu bezrobocia spowodowanego nadchodzącą recesją, ze względu na fakt, że wielu obcokrajowców opuściło Polskę i nie będą mogli w najbliższym czasie powrócić. Grozi nam fala bankructw przedsiębiorców związanych z tą gałęzią gospodarki, zwolnienia grupowe pracowników i odstąpienia od realizacji kontraktów. Jeśli do tego dojdzie, błyskawicznie odczuje to cała gospodarka – budownictwo uznawane jest za barometr wzrostu gospodarczego. Od jednego miejsca pracy w sektorze budowlanym zależy kilka miejsc pracy w transporcie, produkcji przemysłowej czy w handlu. Dlatego niezbędne jest przygotowanie planu stymulacyjnego na czas po ustąpieniu zagrożenia koronawirusem.

Raport Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC – INFRASTRUKTURA I BUDOWNICTWO

Kontakt dla mediów:

Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395, 22 58 26 113
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl