W związku z ogłoszoną pandemią koronawirusa COVID-19 wnosimy o uwzględnienie gospodarki odpadami jako jednego z priorytetów bezpieczeństwa sanitarno–epidemiologicznego kraju.

Ustawa z dnia 2 marca 2020 (Dz.U. 2020, poz. 374) o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych obejmuje swoim zakresem działania kluczowe służby Państwa polskiego oraz branż potencjalnie najbardziej narażonych na poniesienie strat w związku z pandemią koronawirusa. Brak jest jednak jakichkolwiek specjalnych, kryzysowych uregulowań w zakresie działania podmiotów realizujących zadania z zakresu gospodarowania odpadami, w tym w szczególności odpadami komunalnymi. Nasza branża jest kluczowym ogniwem zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno–epidemiologicznego Polski i jej obywateli. W przypadku jakichkolwiek perturbacji w jej działaniu konsekwencje mogą być tragiczne i trudne do przecenienia.

W związku z powyższym wnosimy o podjęcie natychmiastowych działań legislacyjnych mogących zapobiec trudnym do odwrócenia skutkom.

1.Gospodarka odpadami jako kluczowy element gospodarki komunalnej realizowanej zarówno przez podmioty samorządowe, jak i prywatne, wymaga ciągłego i kompleksowego świadczenia usługi na wysokim i stabilnym poziomie jakościowym.

2.Praca pracowników bezpośrednio zaangażowanych w zbieranie, transport oraz procesy przetwarzania odpadów przy potencjalnej obecności koronawirusa naraża ich na zakażenie pomimo używania środków ochrony osobistej.

3.Zmiana zachowań mieszkańców może powodować zmianę w zakresie morfologii odpadów i konieczność dostosowania sposobu odbierania i zagospodarowania odpadów do zmienionych realiów.
Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania wnioskujemy o uregulowanie prawne postępowania w sytuacji kryzysowej jaka może pojawić się w przypadku braku możliwości kadrowych i technicznych odbierania, transportu i przetwarzania odpadów, jak również wysokiego prawdopodobieństwa zakażenia materiałem biologicznym zawartym w dostarczanych do instalacji odpadach. Wnosimy o następujące regulacje, które winny zostać zawarte w powyższej ustawie. Uruchomienie stosownych procedur winno zachodzić w trybie decyzji Wojewody (z wyłączeniem punktów 1,2):

1.Okresowa możliwość weryfikacji stanu zdrowia pracowników przez pracodawcę np. poprzez mierzenie temperatury, przeprowadzenie ankiet dotyczących oceny ryzyka rozprzestrzeniania się korona wirusa wśród pracowników na temat stanu zdrowia i zachowań.

2.Wdrożenie niestandardowej procedury postępowania z odpadami komunalnymi wytworzonymi w miejscu zidentyfikowanym jako miejsce wystąpienia wirusa/zamieszkania przez osoby zakażone.

3.Na wniosek podmiotu odbierającego odpady przy akceptacji gminy odstąpienie od nakładania kar lub modyfikacja wymagań w zakresie realizacji pewnych szczegółowych elementów usługi objętych kontraktami realizowanymi w trybie PZP jak np.
a.Dopuszczenie możliwości czasowej zmiany harmonogramów odbioru odpadów komunalnych
b.Możliwość zbierania wszystkich frakcji jednym pojazdem bez zachowania segregacji odpadów na frakcje lub czasowego wstrzymania odbioru odpadów segregowanych (papier, szkło, plastik)
c.Odstąpienie od nakładania kar za brak terminowego odbioru odpadów komunalnych czy brak stacjonarnych Biur Obsługi Klienta
d.Możliwość odbierania odpadów pojazdami z innej gminy lub pojazdami nie posiadającymi wymaganego wyposażenia dodatkowego

4.Wyłączenie baz transportujących odpady i instalacji przetwarzania, recyklingu i składowania odpadów z procedur związanych z kwarantanną całych obiektów i co za tym idzie unieruchomieniem takich zakładów w całości a jedynie poddanie odpowiednim procedurom bezpieczeństwa poszczególnych pracowników podejrzanych lub zainfekowanych wirusem.

5.W sytuacji wstrzymania przyjmowania odpadów przez instalacje przetwarzania, recyklingu czy unieszkodliwiania możliwość tymczasowego magazynowania odpadów w innych miejscach nie posiadających stosownych decyzji lub niezgodnie z tymi decyzjami z zachowaniem podstawowych wymagań ochrony środowiska.

6.Dopuszczenie do termicznego przetwarzania i składowania bez uprzedniego sortowania i poddawania procesom MBP odpadów komunalnych zbieranych z potencjalnie zagrożonych obszarów, a w związku z tym także przyjmowanie odpadów przez składowiska ponad limit określony w decyzji administracyjnej oraz przekazywanie odpadów przez zakłady przetwarzania objęte kwarantanną w sposób odbiegający od obowiązków określonych w obowiązujących obecnie przepisach prawa oraz posiadanych decyzjach administracyjnych (np. przekazywanie do składowania zmieszanych odpadów komunalnych, wytwarzanie odpadów ponad limity).

Objęcie tej kryzysowej i specyficznej sytuacji nadzorem realizowanym w ramach wdrożonej i powszechnie używanej w kraju przez podmioty wytwarzające, transportujące, zbierające i przetwarzające odpady BDO pozwoli kontrolować ten proces bez szkody dla środowiska.

Mając na uwadze znaczenie i pilność problemu deklarujemy współpracę przy wypracowywaniu szczegółowych regulacji prawnych w tym zakresie.

Stanowisko organizacji branżowych w związku z koronawirusem

Kontakt do eksperta:

Anna Potocka-Domin
Wiceprezeska BCC,
Dyrektorka Instytutu Interwencji Gospodarczych
(+ 48) 22 582 61 10, 602 722 825
anna.potocka@bcc.org.pl