Business Centre Club przekazał, w ramach konsultacji publicznych, uwagi do projektów rozporządzeń ministra edukacji narodowej: w sprawie praktycznej nauki zawodu, w sprawie doradztwa zawodowego, o statutach placówek kształcenia ustawicznego. Dysfunkcje, z którymi spotykamy się jako pracodawcy to m.in. kształcenie absolwentów w kierunkach, na które nie ma popytu; kształcenie w sposób mało praktyczny; wybór kierunków, w których łatwo przekwalifikować się nauczycielom np. poprzez studia podyplomowe, niezależnie od lokalnego rynku pracy.

Z punktu widzenia przedsiębiorcy:
Proponujemy rozważenie następujących zmian, aby uczynić naukę zawodu jeszcze bardziej praktyczną niż ma to miejsce aktualnie:
• Prowadzenie zajęć dydaktycznych w szkole przez specjalistę, praktyka oddelegowanego z zakładu pracy pod nadzorem nauczyciela – takie podejście zwiększy kwalifikacje młodzieży i nauczycieli zawodu, którzy nie będąc praktykami na co dzień mogą mieć nieaktualną wiedzę.
• Obecnie wymogiem prowadzenia nauki zawodu w firmie jest posiadanie 70-godzinnego kursu pedagogicznego, co może wykluczyć z edukacji młodzieży ekspertów, których wiedza i możliwość inspirowania młodzieży do zawodu byłaby nieoceniona. Proponujemy by eksperci z firmy, bez kursu pedagogicznego, mogli dzielić się wiedzą i doświadczeniem pod kierunkiem nauczyciela lub opiekuna praktyki z kursem pedagogicznym, zabezpieczając w ten sposób kwestie psychologiczne i pedagogiczne. Innym dokumentem, który mógłby być równoznaczny z kursem pedagogicznym byłaby opinia pracodawcy o fachowości i umiejętnościach menedżerskich, w tym rozwoju kwalifikacji pracowników.
• Rezygnację z możliwości zwalniania nauczyciela zawodu z uczestnictwa w praktykach prowadzonych na terenie zakładu pracy. Obecnie taka możliwość działa przeciwskutecznie. Praktyka w zakładzie pracy to okazja do wzmocnienia kompetencji i wiedzy nauczycieli o oczekiwaniach dotyczących kandydatów, a także potrzebie modyfikacji zakresu i form kształcenia.
• Podmioty przyjmujące uczniów powinny zobowiązać się do udzielania bieżącej informacji zwrotnej na temat ich umiejętności i wiedzy oraz postępów, a także udzielenia końcowej opinii na temat postawy wobec pracy, nabytych umiejętności oraz kolejnych kroków rozwojowych, które uczeń powinien zrealizować, by rozwijać się w zawodzie.

Aby wzmocnić współpracę z pracodawcami, proponujemy by w statutach jednostek kształcenia ustawicznego zawrzeć konieczność:
• Wprowadzenia organu np. Rady Pracodawców, do którego zapraszano by przedstawicieli pracodawców, którzy dynamicznie rozwijają się w regionie. Taki organ miałby wpływ na kierunki kształcenia, jego zakres i wymiar praktyczny, monitorowanie jakości kształcenia oraz przekazywałby swoje opinie dyrekcji placówki.
• Ustalenia w statucie sposobu podejścia do rozwoju kompetencji zawodowych nauczycieli zawodu w zakresie aktualizacji wiedzy praktycznej np. poprzez udział w konferencjach branżowych, dostęp do czasopism, wizyty studyjne, staże w przedsiębiorstwach, prowadzenie zajęć dydaktycznych we współpracy ze specjalistami z zakładów pracy.
• Sposobu ewaluacji nauczycieli zawodu od strony praktycznej.

Z perspektywy osób zatrudniających młodych absolwentów, proponujemy by nie ograniczać wyboru ścieżki zawodowej do myślenia o zawodach na etacie. Na równi należy stawiać wybór samozatrudnienia dla wolnych zawodów, ekspertów w różnych dziedzinach czy prowadzenia działalności gospodarczej – zawodu menedżera i przedsiębiorcy. W gospodarce potrzeba osób, które nie boją się brania odpowiedzialności za zarobkowanie. Dziś obserwujemy, że młodzi ludzie wybierają bezpieczne posady, nie doceniając wolności związanej z autokreacją miejsca pracy dla siebie i innych.
Projekt rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego w obecnej formie nie oddaje determinacji ministerstwa do skutecznego wdrożenia programów. W biznesie mówimy „co mierzysz – masz”. Brak mierzalnych, obserwowalnych efektów pracy edukacji zawodowej jest mankamentem. Rekomendujemy by, szczególnie w szkołach średnich, wprowadzić do rozporządzenia sposoby rozliczania się ze skutecznego prowadzenia doradztwa zawodowego. Mogą to być m.in.: minimalne liczby zawodów lub branż, które mają poznać uczniowie w czasie szkoły podstawowej w ciągu roku, wyniki badań psychologicznych ukierunkowujących kształcenie dla każdego absolwenta szkoły podstawowej, wyniki badań psycho-motorycznych wspomagające wybór zawodu, opisane opinie psychologiczno-pedagogiczne poprzedzone wywiadem z uczniem do wiadomości rodziców o predyspozycjach zawodowych na koniec każdej ze szkół. Inna propozycja to rejestracja liczby godzin indywidualnego doradztwa potwierdzana przez ucznia podpisem – to sposób na to, by godziny doradztwa indywidualnego nie pozostawały fikcją w szkolnej rzeczywistości.
Kolejną formą mierzenia skuteczności doradztwa zawodowego prowadzonego w placówce oświatowej jest zobowiązanie szkół do utrzymywania kontaktu z absolwentami przez okres pięciu lat od zakończenia edukacji. Pozwoliłoby to zrozumieć problemy z jakimi spotykają się młodzi ludzie na rynku pracy, zrewidować akcenty kładzione w realizacji programów, aby ułatwić wejście adeptom w tryb pracy i zarobkowania. Brak informacji zwrotnej o losach absolwentów nie pozwala na autokorektę programów doradztwa zawodowego.

Więcej informacji w załączeniu:

2019.01.29 Propozycje BCC do projektu rozp. MEN o statutach placówek ksz…

2019.01.29 Propozycje BCC do projektu rozp. MEN w sprawie doradztwa zawo…

2019.01.29 Propozycje BCC do projektu rozp. MEN w sprawie praktycznej na…

Kontakt do eksperta:
Katarzyna Lorenc
ekspertka BCC ds. rynku pracy oraz zarządzania i efektywności pracy
tel. 606 941 499
e-mail: katarzyna.lorenc@bcc.org.pl

Kontakt dla mediów:
Emil Muciński
rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 602 571 395, 22 58 26 113
e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl