Zdaniem BCC projekt ustawy o rekompensacie dla podmiotów świadczących usługi albo prowadzących działalność gospodarczą w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego generalnie zasługuje na pozytywną ocenę, z pewnymi zastrzeżeniami. Zasięg projektu powinien zostać rozszerzony o inne kategorie podmiotów działające na terenach objętych stanem wyjątkowym, ponadto zmianie powinny podlegać same zasady ustalania i wypłaty rekompensat. W szczególności uzyskanie rekompensaty powinno być swoistym „dodatkiem” zaliczanym na poczet docelowego pełnego odszkodowania, a nie środkiem wyłącznym, pozwalającym państwu uniknąć odpowiedzialności w pełnym zakresie.
Z punktu widzenia przedsiębiorcy:
Przedłożone do zaopiniowania rozwiązanie ujęte w projekcie Ustawy o rekompensatach dla podmiotów gospodarczych z tytułu utraty dochodów z powodu ogłoszenia stanu wyjątkowego, należy uznać za niewystarczające z dwóch powodów.
Po pierwsze, nie objęto rekompensatami wszystkich podmiotów gospodarczych, które poniosą straty w wyniku ogłoszenia stanu wyjątkowego. Przy konstrukcji systemu rekompensat generalnie przyjęto bowiem, że firmy produkcyjne zlokalizowane w gminach objętych stanem wyjątkowym będą mogły prowadzić działalność bez zakłóceń. Nie jest to założenie realne, gdyż z powodu utrudnień w przemieszczaniu się pracowników oraz w dostawach surowców, materiałów oraz w transporcie wytworzonych wyrobów gotowych przedsiębiorcy ci będą mieli mniejsze obroty (chociażby z racji opóźnień), a więc ponosić będą straty.
Natomiast w obszarze świadczenia usług, rekompensaty z tytułu utraty dochodów uwzględniono jedynie dla firm z branży hotelarskiej, organizacji turystyki w tym pilotów wycieczek oraz gastronomii. Pominięto cały szereg innych usług, które świadczone są osobom przyjeżdżającym na teren gmin, w których obowiązywać będzie stan wyjątkowy oraz działalność sklepów spożywczych oraz innych placówek handlu detalicznego. Pominięto także rolników, a przecież odwiedzające ten obszar osoby kupują również wyroby żywnościowe bezpośrednio u rolników.
Z punktu widzenia turystycznego wrzesień jest dla terenu Podlasia, zwłaszcza w regionie Puszczy Białowieskiej okresem równie atrakcyjnym jak wcześniejsze miesiące letnie, a nawet korzystniejszym, ponieważ jest to sezon zbierania grzybów, z czego słyną gminy położone przy wschodniej granicy Polski. Pomimo tego, firmy funkcjonujące w wielu sferach usług niezwiązanych wprost z turystyką, a także część rolników nie zostały zaliczone do grupy podmiotów uprawnionych do otrzymania rekompensat z tytułu obniżonych dochodów.
Drugim mankamentem proponowanego projektu ustawy jest założenie, że decyzja o nieprzyznaniu rekompensat będzie miała charakter ostateczny, bez możliwości odwołania się wnioskodawcy od decyzji negatywnej. Przy tak ogólnie i nieprecyzyjnie sformułowanym tekście regulacji prawnej z pewnością pojawią się liczne wątpliwości i sytuacje niejednoznaczne, generujące w konsekwencji błędy decyzyjne.
W projekcie przewidziano co prawda możliwość dochodzenia poniesionych przez przedsiębiorców strat na zasadach ogólnych, ale będzie to przepis iluzoryczny, gdyż w obecnych warunkach działania sądów, postępowania w tych kwestiach trwać będą bardzo długo, a uzyskanie pozytywnego wyroku będzie mało realne.
Opinia BCC nt. projektu rekompensat w związku ze stanem wyjątkowym
Kontakt:
dr Łukasz Bernatowicz
wiceprezes BCC
ekspert BCC ds. infrastruktury, prawa budowlanego i zamówień publicznych
tel. 502 066 619
e-mail: lukasz.bernatowicz@bcc.org.pl
dr Grażyna Majcher-Magdziak
ekspertka BCC ds. przekształceń własnościowych
minister skarbu i prywatyzacji w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
tel. 602 594 535
e-mail: grazyna.magdziak@bcc.org.pl
Emil Muciński
rzecznik, dyrektor Instytutu Interwencji Gospodarczych
Business Centre Club
tel. 602 571 395 e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl
