Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 15 lipca 2021 orzekł o niezgodności polskiego systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów z prawem unijnym.

Powyższy wyrok jest wynikiem procedury naruszenia prawa Unii Europejskiej wszczętej przez Komisję Europejską w 2019 r. w związku z wprowadzeniem przepisów ustanawiających Izbę Dyscyplinarną oraz jej działaniami w odniesieniu do postępowań dyscyplinarnych przeciwko sędziom sądów powszechnych. Wyrok TSUE w całości potwierdził zastrzeżenia wniesione przez Komisję Europejską.

W tym samym czasie Trybunał Konstytucyjny w Polsce orzekł, że postanowienia TSUE dotyczące ustroju polskich sądów są niezgodne z polską Konstytucją. Ponadto, w najbliższych tygodniach oczekiwane jest rozstrzygnięcie TK w sprawie wniosku premiera Mateusza Morawieckiego, który zwrócił się o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów Traktatu o UE dotyczących zasady pierwszeństwa prawa UE oraz zasady lojalnej współpracy Unii i państw członkowskich.

Przytoczone orzeczenia i działania wskazują na gwałtowne zaostrzenie kolizyjnego kursu, na jakim w ostatnim czasie znajdują się najwyższe organy wymiaru sprawiedliwości Polski z instytucjami Unii Europejskiej.

Polska, przystępując do Unii Europejskiej, zobowiązała się do stosowania Prawa Unijnego w całości, w tym do wykonywania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości. Unii Europejskiej (TSUE). W szczególności, państwa członkowskie zobowiązane są zagwarantować krajowymi ustawami i praktyką ich realizacji niezależność sądów i niezawisłość sędziów bez względu na sposób, w jaki organizują one krajowe instytucje wymiaru sprawiedliwości.

Orzeczenie TSUE wskazujące na brak takich gwarancji w polskim systemie wymiaru sprawiedliwości stanowi bardzo poważny sygnał alarmowy dla środowisk gospodarczych, polskich i zagranicznych, działających lub zamierzających działać w Polsce. Zignorowanie orzeczenia TSUE będzie oznaczać otwarty konflikt z Komisją Europejską, a w kraju – naruszenie rządów prawa oraz zasad skutecznej ochrony sądowej podmiotów gospodarczych i obywateli.

Jeśli Polska nie podporządkuje się temu orzeczeniu, to Komisja Europejska będzie mogła wnioskować do TSUE o nałożenie dotkliwej kary finansowej, rosnącej każdego dnia, aż do momentu podporządkowania się orzeczeniu. Ponadto, wśród państw UE powstanie uzasadniona wątpliwość, czy kraj, który podważa porządek prawny UE, daje gwarancje, że wydawanie unijnych funduszy będzie tam rzetelnie kontrolowane. Oznaczać to może, że wypłata dla Polski miliardów euro, mających sfinansować realizację m.in. Krajowego Planu Odbudowy, może się znacznie opóźnić lub wręcz nie dojść do skutku. Konflikt Polski z UE będzie stanowić negatywny, ostrzegawczy sygnał dla podmiotów gospodarczych, krajowych i zagranicznych, że znacznie rośnie stopień ryzyka prawnego związanego z potencjalnym inwestowaniem w naszym kraju. Już obecnie tak się dzieje na skutek projektu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji mającej uniemożliwić przedłużenie koncesji konkretnemu nadawcy.

Jednak największego znaczenia nabiera obecnie jeszcze inne zagrożenie. Unia Europejska jest porozumieniem międzynarodowym, a więc aktem prawa międzynarodowego. Aby działać skutecznie, musi opierać się na pewności, że wszyscy członkowie stosują się do tego samego, uzgodnionego prawa. Dlatego państwa członkowskie podpisały umowę, że wyroki TSUE będą respektować wszyscy członkowie Wspólnoty. Z tego samego powodu Unia Europejska, aby kontynuować swoje istnienie i rozwój, zmuszona jest do bezwzględnego egzekwowania od stron porozumienia podporządkowania się tym wyrokom.

Deklaracja Polski, że może nie respektować kluczowej zasady i fundamentu stabilności UE, doprowadziła już teraz do kryzysu w naszych relacjach ze Wspólnotą. Ta deklaracja już marginalizuje nasz kraj jako uczestnika unijnego systemu wymiaru sprawiedliwości, a w nieco dłuższej perspektywie będzie nieuchronnie prowadzić Polskę na bezdroża faktycznego polexitu, bez względu na to, co na temat kontynuacji przynależności Polski do UE mówią przedstawiciele naszego rządu i innych instytucji władzy.

Taki scenariusz byłby według nas, członków Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, katastrofalny dla Polski – zarówno ze względów gospodarczych jak i geopolitycznych. Konsekwencje gospodarcze są dla przedsiębiorców, w tym członków BCC, oczywiste. Apelujemy do rządzących, aby ich nie ignorowali.

Niemal 88% ankietowanych przez BCC pracodawców deklaruje, że ich firmy odniosły korzyści z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Ponad 97% niepokoi retoryka polskiego rządu, dezawuującego uwagi Komisji Europejskiej i Trybunału Sprawiedliwości UE w stosunku do układu organizacyjnego i prawnego polskiego wymiaru sprawiedliwości. Tyle samo uważa, że polski wymiar sprawiedliwości nie uległ w ostatnich latach odczuwalnej poprawie.

Przedsiębiorcy radzą (93,2%) rządowi odstąpienie od konfrontacji z poglądami wszystkich państw członkowskich UE (z wyjątkiem Węgier), dostrzegając mediacyjną rolę organizacji biznesowych dla osiągnięcia kompromisowej postawy naszego rządu wobec państw UE w dziedzinie praworządności (82,4%). Blisko 95% ocenia jako realną zapowiedź UE zablokowania 58 mld euro dla polskiej gospodarki i przedsiębiorstw z Europejskiego Funduszu Odbudowy, a 96% uważa, że rząd pozbawiony funduszy europejskich będzie rekompensował ten ubytek podnoszeniem podatków [więcej informacji – w załączeniu].

Korekta polityki władz wobec UE powinna być szybka i logiczna, zaadresowana bezpośrednio na rozwiązanie obecnego kryzysu i zakończenie tego kosztownego gospodarczo i prestiżowo sporu.

Podpisali:

MAREK GOLISZEWSKI
przewodniczący – premier Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

DR ŁUKASZ BERNATOWICZ
minister infrastruktury w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

PROF. STANISŁAW GOMUŁKA
minister finansów w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

ANNA JANCZEWSKA
minister ds. systemu ochrony zdrowia w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

RYSZARD KALISZ
minister ds. prawa gospodarczego w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

DR GRAŻYNA MAGDZIAK
minister skarbu i prywatyzacji w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

WITOLD MICHAŁEK
minister ds. procesu stanowienia prawa w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

RYSZARD PAZDAN
minister środowiska w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

DR JANUSZ STEINHOFF
minister gospodarki w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

ZBIGNIEW W. ŻUREK
minister ds. prawa pracy i rynku pracy w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

Apel Gospodarczego Gabietu Cieni w sprawie zapobieżenia katastrofie faktycznego Polexitu

Kontakt:

Marek Goliszewski
przewodniczący-premier Gospodarczego Gabinetu Cieni
Business Centre Club
tel. 600 251 351
e-mail: biuro@bcc.org.pl

Emil Muciński
rzecznik, dyrektor Instytutu Interwencji Gospodarczych
Business Centre Club
tel. 602 571 395
e-mail: emil.mucinski@bcc.pl